Verhalen uit de praktijk: Over corona en de ontwikkelingen in het onderwijs

Bij PrimaOnderwijs willen we onderwijsprofessionals inspireren om het beste uit zichzelf en hun vakgebied te halen. Met de blog- en interviewreeks ‘verhalen uit de praktijk’ geven we een kijkje in de keuken bij collega’s die graag hun verhalen, tips en ervaringen delen. Stephan van Ginneken, conciërge van de KSE in Etten-Leur, en Conrad Berghoef, coördinerend docent en schoolopleider aan het ROC Friese Poort in Drachten, en beiden ambassadeur van de baan van het leven, vertellen over de impact van corona in het onderwijs maar vooral over de (positieve) ontwikkelingen en welke lessen zij mee hebben genomen uit 2020.

Wat voor impact heeft corona gehad op jullie leerlingen?

Stephan: ‘Ik denk dat voor iedereen corona een geweldig grote impact heeft gehad. Van jong tot oud. Zeer zeker ook op leerlingen van middelbare scholen. Ook onze leerlingen uiteraard. Iedere leerling probeert daar zijn eigen weg in te vinden. Niet voor iedereen was/is het vanzelfsprekend om zomaar even achter de laptop lessen te volgen. De meeste leerlingen zitten liever op school dan thuis lessen te volgen. Samen met klasgenoten en vrienden. In de pauze even chillen. Of in een tussenuur even iets lekkers halen. Dat soort kleine dingen missen de leerlingen enorm. Ook uiteraard het contact met de docenten missen ze heus wel. Achter de laptop is het toch heel anders. Een vraag stellen in een klaslokaal met docent maakt alles toch duidelijker. Geen examenreisjes, geen excursies, geen buitenlandse reizen, geen feestjes op school. Iets wat ik als heel leuk ervaarde in mijn schooltijd. Ook in de vrije tijd van de leerlingen is het heel anders. Geen sport, sommigen kunnen niet naar hun bijbaantje. Dan nog maar te zwijgen over het afspreken met elkaar. Deze groep leerlingen mist heel wat. En dat is enorm jammer.’

Conrad: ‘Studenten zien veel niet doorgaan. Ze hebben moeten kiezen tussen bijbaantjes en stageadressen, omdat in de zorg die dingen niet altijd samengaan. Het sociale leven van jongeren staat ook op de wacht, hoewel sommigen natuurlijk een enkele keer de coronaregels breken. Met name in de tweede lockdown zie ik verveling toeslaan, veel jongeren missen nu perspectief.’

Welke lessen uit 2020 heb je meegenomen voor 2021?

Stephan: ‘Dat alles betrekkelijk is. Plotsklaps kunnen er beslissingen genomen worden die ingrijpend zijn. Ook moeten we ervan bewust worden dat sommige gebeurtenissen in deze tijd moeilijk te managen zijn. Wat we vooral uit de eerste golf mee moeten nemen is de bereidwilligheid om dingen voor elkaar te doen. Bijvoorbeeld de serenades bij de verzorgingshuizen of de vele initiatieven die van de grond kwamen om mensen te helpen. Onze school heeft verschillende gezinnen geholpen met schoolspullen. Ook kinderen die niet bij ons op school zitten. 

Conrad: ‘Digitaal onderwijs hoeft nog niet te betekenen dat je alles digitaal moet doen. Leuk, al die online tools, maar studenten waren het fanatiekst en productiefst bij een 'ouderwets' dictee.’

Welke positieve ontwikkelingen hoop je terug te zien in 2021? 

Stephan: ‘Achter de schermen waren wij al met online onderwijs bezig. Zover ik weet is de overgang naar het digitale onderwijs dan ook heel goed gegaan op onze school. Wij zijn tijdens de eerste lockdown direct begonnen met het geven van online lessen.’

Conrad: ‘Sommige contacten hebben zich juist verstevigd. Met studenten en met klassen. We zitten er nou eenmaal samen in. Zo heb ik gemerkt dat het bij veel klassen toch wel erg belangrijk is om gewoon even bij te kletsen. Dat kan ook op camera.’

Hoe ervaar je de crisis vanuit jouw functie binnen de school?

Stephan: ‘Voor mij als conciërge is er altijd werk op school. We zijn een grote school met 2500 leerlingen. Ik kom nu aan dingen toe waar je normaalgesproken geen tijd voor hebt, zoals het magazijnen en de stookhokken opruimen. Kortom, alles even lekker uitruimen. Toch is er veel weggevallen voor ons, zoals de ouder- en mentoravonden. Het klaarzetten van allerlei zaken. Heel veel activiteiten die niet doorgingen en aangepaste diploma-uitreikingen (die wel heel geslaagd waren achteraf). Diep in mijn hart vond ik het heel erg, dat er geen leerlingen waren. Geen contact, geen praatje met ze. Het is een hele rare gewaarwording, een hele grote school zonder leerlingen, zonder leven. Heel saai.’ 

Conrad: ‘Als docent vind ik het zwaar. Niet alleen vanuit mijn lesgeven - waarbij het altijd maar de vraag is of en hoe je je studenten bereikt en wat het effect is van wat je doet - maar vooral ook pedagogisch gezien. Ik heb minder 'grip' en zicht op mijn studenten hoe het met ze gaat. Ik mis de non-verbale communicatie, de onverwachtse gebeurtenissen, de humor vooral. Qua tijdsinvestering vind ik het eerlijk gezegd wel meevallen, maar dat komt doordat mijn werkgever begrijpt hoeveel je wel, en hoeveel je niet van je docenten mag verwachten. Dat is een groot compliment waard in deze tijd.’

Noem eens 1 moment in de crisis dat je altijd zal bijblijven (mooi, verdrietig, leerzaam….?)?

Stephan: ‘Rondom de organisatie van de diploma-uitreikingen overleed een vwo-leerlinge. Zij heeft een paar jaar tegen kanker gevochten, maar helaas de ongelijke strijd verloren. Zij overleed op 16-jarige leeftijd. Het meisje kende ik vrij goed, ze was altijd vrolijk als ze op school was. Voor mij was zij een voorbeeld. Ze klaagde nooit.  Ze zat ook in ons team waar we eigenlijk in september 2020 de Mt Ventoux in Frankrijk mee gingen beklimmen, wandelend en fietsend, voor het goede doel KWF. Dit is een beklimming van 21 kilometer en een mythische berg in de wielerwereld. Ook dit evenement werd afgelast door de coronacrisis, maar we gaan het wel doen in september 2021 (mits de situatie het toelaat). Dat zal heel emotioneel worden voor ons.’

Conrad: ‘Ontzettend mooi moment was hoe een klas besloot mij te bedanken voor de online lessen. Ze deden dat door briefjes op te houden voor de camera. Ik viel helemaal stil, moest denken aan al die worstelingen die ik met online lessen had gehad en begreep in één keer dat mijn studenten dat gemerkt hadden, en dat ze de inspanning waardeerden. Het was een ongelofelijk mooi en intiem moment waarvan we wel besloten het met de wereld te delen. Het filmpje werd vervolgens een hit op de sociale media, omdat het iets was wat de wereld kennelijk op dat moment nodig had. Onvergetelijk moment.’

--

Over de baan van het leven 
Schoolbesturen, schoolleiders, leraren, onderwijsondersteunend personeel, vakbonden, opleiders en de vier grote gemeenten hebben in 2020 samen met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het initiatief “De baan van het leven” gelanceerd. Een langdurige beweging die de vele dimensies van het onderwijs in beeld moet brengen, met ruimte voor zowel de mooie verhalen als de zwaardere kanten. Want werken in het onderwijs is geen sprookje, maar wel het mooiste dat er is! Het is het enige vak ter wereld waar alle aspecten van het leven voorbij komen, waar de basis voor de levens van jonge mensen wordt gelegd. En dat is net zo mooi, confronterend, dankbaar, spannend en soms ingewikkeld als het leven zelf.

Ga voor meer informatie naar www.debaanvanhetleven.nl.