Verhalen uit de praktijk: De impact van corona in het onderwijs

Bij PrimaOnderwijs willen we onderwijsprofessionals inspireren om het beste uit zichzelf en hun vakgebied te halen. Met de blog- en interviewreeks ‘verhalen uit de praktijk’ geven we een kijkje in de keuken bij collega’s die graag hun verhalen, tips en ervaringen delen. Anouk Huijs, teamleider basisschool Bösdael in Reuver en ambassadeur van de baan van het leven, deelt haar ervaring met de coronacrisis op haar school en de belangrijkste lessen die ze daaruit mee heeft genomen.

Hoe ervaar jij de coronacrisis vanuit jouw functie binnen de school?
‘Het eerste woord wat mij te binnen schiet is intensief. Niet alleen voor mij, maar voor alle lagen van de organisatie. Al bijna een jaar zijn we continu met elkaar aan het afwegen wat wél en niet kan binnen de tijd waarin we leven. Kan de school wel of niet open? Mogen de kinderen wel of niet in de buurt van de leerkracht komen? Mogen de leerlingen wel of niet samen spelen op het schoolplein? Allemaal vragen waar wij geen antwoord op hadden, of nog steeds niet hebben, óf welke gewijzigd worden afhankelijk van nieuwe inzichten. Dit maakt dat je continu met elkaar, ouders en andere organisaties in gesprek bent en balanceert tussen enerzijds de volksgezondheid en anderzijds onze immens belangrijke taak om goed onderwijs vorm te geven. Dit intensieve traject heeft naar mijn mening wel voor heel veel waardevolle, mooie momenten gezorgd die onderwijsprofessionals en ouders dichterbij elkaar hebben gebracht, maar ook hebben laten zien wat het onderwijs in haar mars heeft als het gaat over ontwikkelen, innoveren en flexibiliteit. Tja, ze noemen het niet voor niets de baan van het leven...’

Wat voor impact heeft corona op jouw leerlingen?
‘De impact van corona op leerlingen is op verschillende manieren zichtbaar. Na de eerste scholensluiting zag je heel duidelijk de impact die een langere afwezigheid op school heeft op leerlingen. Die spellingcategorie of rekenstrategie die daardoor niet beheerst wordt, heeft naar mijn mening nog de minste impact. De resocialisatie die leerlingen doormaken na zo’n periode, die vond ik echt gigantisch. Leerlingen hebben elkaar weken niet gezien, zijn vaak enkel in de buurt van hun huis geweest en afspreken met klasgenoten werd vermeden. Bij terugkeer zag je dat leerlingen héél blij waren om elkaar weer te zien, met elkaar in contact te zijn. Je zag echter ook dat het weer behoorlijk wennen was om met meer leerlingen samen te zijn, iedereen moest weer zijn of haar eigen plekje vinden in de klas, enorm spannend! Ik denk dat we niet moeten onderschatten wat voor impact dit heeft op de ontwikkeling van (jonge) kinderen). Hierbij heb ik mij nog niet eens uitgesproken over de impact die het coronavirus heeft binnen gezinnen en families. Vooral bij ons in het zuiden heeft de corona pandemie tijdens de eerste periode flink huisgehouden, veel leerlingen zijn ook in aanraking gekomen met verlies en rouw ten aanzien van dit virus. Ook dit wordt natuurlijk meegenomen naar school. Het gesprek blijven aangaan over de impact van corona binnen gezinnen en families is hierdoor dan ook onderdeel geworden van de dagstructuur, het is te prominent aanwezig om het er niet over te hebben.,

Nu de scholen weer gesloten zijn, wat is je beste advies om ervoor te zorgen dat kinderen niet achterop raken?
‘Afstandsonderwijs is pittig, voor leerlingen, voor ouders én voor leerkrachten. Of het in alle gevallen realistisch is om achterstanden te voorkomen, vind ik lastig te zeggen. Wat mij betreft moet er in ieder geval gepoogd worden om deze achterstand zo ver mogelijk te beperken en er in ieder geval voor te zorgen dan leerlingen na een periode van afstandsonderwijs weer in dezelfde óf in een grotere leerstand naar school komen. Wat in ieder geval als een paal boven water staat is dat leerlingen die goed in hun vel zitten, het beste leren. In mijn optiek is het dan ook van belang om tijdens het afstandsonderwijs in te blijven zetten op het welbevinden en de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen, zowel door leerkrachten als door ouders. Kosten wat kost die moeilijke rekenstrategie aan laten leren door vader of moeder? Wat mij betreft niet! Een cake bakken en samen nauwkeurig gewichten afmeten? Wat mij betreft wel! Zowel onderwijsinhoudelijk als relationeel verantwoord!’

Welke lessen neem je mee uit 2020 voor 2021?
‘Wat ik in 2020 heb geleerd is dat het onderwijs in staat is om binnen korte tijd ergens de schouders onder te zetten en een degelijk alternatief uit te rollen. Deze periode heeft de maatschappij én zeker ook de onderwijsprofessionals laten zien dat wij als onderwijs daadkrachtig, creatief en innovatief zijn; naar mijn mening zijn dit mooie uitgangspunten voor een kwaliteitsslag in het onderwijs in 2021. The sky is the limit!’

Welke ontwikkelingen in het onderwijs uit 2020 waren positief en hoop je terug te zien in 2021?
‘Ik ben ervan overtuigd dat de digitale component van het thuisonderwijs ook in 2021 gaat bijdragen aan een kwaliteitsslag in het onderwijs. Door instructies en verwerkingen digitaal te laten plaatsvinden wordt het onderwijs in staat gesteld een efficiencyslag te maken, waardoor de kostbare onderwijstijd veel doelgerichter en efficiënter ingezet kan worden. Tevens zorgt de digitale software voor een mooie brug tussen de schoolse en thuiscontext; ouders kunnen volgen wat hun zoon/dochter op school allemaal leert, dit bevordert tevens de o-zo belangrijke ouderbetrokkenheid.’

Hoe zie jij de toekomst van digitaal onderwijs?
‘Digitaal onderwijs geeft ruimte om het onderwijs doelgerichter en efficiënter in te zetten. Of ik denk dat het onderwijs afstevent op een volledig digitale variant? Absoluut niet! Het meest efficiënt wordt er geleerd samen, in interactie met elkaar. De kracht van leerkrachten is om deze interactie op zo’n manier in te richten dat er niet alleen een vakinhoudelijk leerproces op gang komt, maar dat leerlingen ook op sociaal-emotioneel gebied worden klaargestoomd voor de maatschappij van de toekomst.’

--

Over de baan van het leven 
Schoolbesturen, schoolleiders, leraren, onderwijsondersteunend personeel, vakbonden, opleiders en de vier grote gemeenten hebben in 2020 samen met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het initiatief “De baan van het leven” gelanceerd. Een langdurige beweging die de vele dimensies van het onderwijs in beeld moet brengen, met ruimte voor zowel de mooie verhalen als de zwaardere kanten. Want werken in het onderwijs is geen sprookje, maar wel het mooiste dat er is! Het is het enige vak ter wereld waar alle aspecten van het leven voorbij komen, waar de basis voor de levens van jonge mensen wordt gelegd. En dat is net zo mooi, confronterend, dankbaar, spannend en soms ingewikkeld als het leven zelf.

Ga voor meer informatie naar www.debaanvanhetleven.nl.