Het sluit je minder af van de wereld dan virtual reality (VR) en het is voor de generatie leerlingen van nu veel duidelijker dan 2D. Het Vechtdal College in Hardenberg heeft de HoloLens omarmd en sleepte daarmee de award voor ‘ICT-project van het Jaar in het onderwijs’ in de wacht.
Kartrekker is docent Ewout Warringa. Hij startte met gebruik van de HoloLens op het vmbo bij het vak Bouwen, Wonen en Interieur (BWI). Inmiddels wordt het ook bij een aantal vakken op havo en vwo gebruikt. ‘Werktekeningen in bouw en industrie worden in 2D gemaakt en zijn vaak op schaal. De huidige generatie leerlingen is opgegroeid met spellen als Minecraft en Fortnite. Ik merkte dat ze geen 2D-inzicht hebben. Dit vraagt veel uitleg van de docent. Deze tijd kan je besparen door ze de 3D-omgeving te laten ervaren in combinatie met een 2D-tekening. Ik kan het nu laten zien, dan valt het kwartje vaak direct.’ Met virtual reality-brillen kun je ook veel in 3D laten zien. Het nadeel is dat de leerlingen met die bril op van de wereld zijn afgesloten. Er is bijna geen communicatie mogelijk. Met de HoloLens is dat anders. ‘Je moet het zien als mixed reality. We projecteren een extra doorzichtig computerbeeld binnen de echte omgeving. Die echte omgeving kan alles zijn, een klaslokaal, een werkplaats, een grasveld.'
Voorloper
De leerling ziet de docent en klasgenoten, terwijl hij ook kijkt naar bijvoorbeeld een bouwplaats in 3D. Er zit een Windows 10-computer in de bril verwerkt en er zitten geen snoertjes aan. Je kunt streamen naar een beamer of naar een tablet, zodat klasgenoten mee kunnen kijken. Een klein nadeel: er is geen lesmateriaal voor de HoloLens beschikbaar voor BWI. Ook internationaal gezien is Warringa een voorloper. Hij moet dus alle lesmaterialen zelf maken. 'Ik maak zelf een 3D-tekening, die upload ik. Voor aardrijkskunde en biologie op de havo is wel een bedrijf dat content levert. Lifelike maakt bijvoorbeeld lessenseries over vulkanen en tsunami's. Je kunt een vulkaan in je klaslokaal projecteren en er in 3D naar kijken. Met het menselijk hart is dat hetzelfde, je projecteert een hart dat je door kunt snijden. Je ziet alle spieren, je ziet het hart kloppen. Dat is heel anders dan bij een dood varkenshart, dat is pudding als je het doorsnijdt. Maar die markt voor biologie en aardrijkskunde is groter. Er zijn wel techniek- en bouwapps maar die zijn niet allemaal geschikt voor ons bouwonderwijs. In Nederland bouwen we heel anders dan in bijvoorbeeld China. De markt voor die lesmaterialen is kleiner, het is goed zoeken naar de juiste content voor ons onderwijs.'
Beter begrip
Warringa gebruikt de HoloLens nu ongeveer een jaar in zijn klassen 3 en 4 vmbo. 'In april 2016 werd de HoloLens in het buitenland geïntroduceerd. Ik zag een introductiefilmpje en wilde de HoloLens. In tijden van bezuinigingen moest ik mijn directeur en het managementteam er wel van overtuigen dat er geïnvesteerd moest worden in twee brillen, die in Nederland toen niet eens te krijgen waren en meer dan 3000 euro kosten.' Met veel overtuigingskracht lukte het hem, tot grote blijdschap van de leerlingen. Cijfers over betere prestaties heeft hij nog niet, maar hij merkt wel dat de leerlingen de lesstof sneller begrijpen. 'Er zijn leerlingen die de metselprofielen echt vasthielden omdat ze dachten dat het echt was. Ik heb de lesstof ook in twee groepen getest, één groep met HoloLens en één groep zonder. Je zag duidelijk verschillen in begrip.'
Chriet Titulaer van de school
Ewout zet de brillen het liefste op maat in. 'Een leerling van vmbo basis begreep bijvoorbeeld niet hoe een kubus werkte. Ik heb een 3D-tekening gemaakt. Met de HoloLens kon ze de kubus van alle kanten bekijken en alle vlakjes uitvouwen. Ze zat er middenin. Toen begreep ze het wel.' Hij noemt zichzelf de Chriet Titulaer van de school, maar Warringa staat ook sceptisch tegenover een deel van de technische vernieuwing. Het gaat hem niet om het gebruik van noviteiten, het moet echt wat toevoegen. De ene keer is een HoloLens nodig, de andere keer een simpel potlood en kladblok. 'Twee jaar geleden kregen we op school bij techniek in de derde en vierde klas een iPad. De vraag was wat we ermee gingen doen. Maar een iPad wilde ik niet gaan gebruiken als boek achter glas. Dat voegt voor mij niets toe. Met een tablet kon ik bijvoorbeeld wel de fundering van een woning laten zien, maar niet op ware grootte. De leerlingen konden de vertaalslag niet maken.'
Ferrari of Fiat
Met slechts twee HoloLenzen kan maar een klein deel van de klas ze gebruiken. 'We werken veel in groepjes. Twee of vier mensen gaan een opdracht doen. Ze kijken even door de bril en als de leerling het snapt, geeft hij de bril door. En de rest kan meekijken met wat hij zien op de tablet.' Er zijn inmiddels Holo-cardboards op de markt van de start-up Aryzon, die 30 euro kosten. 'Maar dat is een vergelijking tussen een Ferrari en een Fiat Panda.'
Dagelijkse kost
In maart ging Warringa naar Singapore, naar een Microsoft-conferentie met 300 mensen. Daar gaf hij een workshop over gebruik van de HoloLens. ‘Ik was daar de enige docent die content maakte, zonder enige vorm van programmeren. Ik heb met Anthony Salcito, de VP van Microsoft Education gesproken. Er was alleen een universiteit in Melbourne, waarvoor schaalmodellen in het onderwijs de bril gebruikten. Mijn verhaal gaat nu rond, langzaam zullen er een paar collega's instappen. Niet massaal nee. Maar het is net als met smartphones, die werden ook steeds goedkoper. Ik verwacht dat de bril ook goedkoper wordt en meer gebruikt gaat worden. Over tien jaar zijn deze dingen dagelijkse kost.’
Sfeer, geur en omgeving
De volgende stap is het gebruik van interactieve 3D-modellen. Warringa kan dat zelf niet programmeren, maar krijgt hulp van twee slimme vwo-studenten. Gaat het excursies naar de bouwplaats vervangen? ‘Nee, dat niet. De sfeer, de geur en de omgeving zijn anders. Zulke excursies moet je ook blijven doen.’
Door Malini Witlox (uit Computers op School)