Bezig met laden...
The Residents, het succesvolle onderwijsproject van Residentie Orkest Den Haag, bestaat tien jaar. Inmiddels doen vele scholen mee aan dit unieke, moderne concept waarin niet talentontwikkeling, maar beleving centraal staat en leerlingen maar liefst vier jaar lang intensief worden begeleid en geënthousiasmeerd.
In 2011 startte Residentie Orkest Den Haag met het vormen van leerorkesten in de stad, geïnspireerd door leerorkest projecten in Zuid-Amerika. Tien jaar later doen vele scholen mee aan het succesvolle muzikale onderwijsproject. Bij The Residents krijgen leerlingen van scholen uit ‘krachtwijken’ de kans zich vier jaar lang muzikaal te ontwikkelen. Ze krijgen een instrument in bruikleen, hebben wekelijks les, spelen samen en geven geregeld concerten op en buiten de school. Voor dit project verbindt het orkest zich een aantal jaren aan een school, haar leerlingen en groepsleerkrachten. Het zijn intensieve samenwerkingen waarin de leerlingen les krijgen van docenten van het Residentie Orkest, elkaar leren kennen en actief samen musiceren. Een diepe duik in de wereld van de muziek met onvergetelijke ervaringen voor de leerlingen en een maximale muzikale ontplooiing.
Waarom vindt het Residentie Orkest een project als The Residents zo belangrijk?
De meeste leerlingen bij het project hebben een sociaaleconomische achterstand. Ze komen niet vanzelfsprekend in aanraking met muziek en muziek maken en krijgen op school niet of nauwelijks muziekonderwijs. Door het ontwikkelen van hun muzikale vaardigheden worden de toekomstkansen van de leerlingen bevorderd. Ze leren naar elkaar luisteren, goed samen te werken en moeten discipline opbrengen. De kinderen zijn trots dat ze in een echt orkest spelen en dat ze iets hebben om in uit te blinken. Muziek is hét instrument om culturen te verbinden en kinderen te laten stralen: muziek maakt kinderen gelukkig.
Op zoek naar betekenisvol en goed (muziek)onderwijs
Tien jaar geleden startte initiatiefneemster Petra Wolters enthousiast en met een helder doel voor ogen op twee pilot scholen. Inmiddels is zij opgevolgd door Ruth van de Putte en is het project geëvolueerd tot een veel uitgebreider project waaraan een stevige pedagogische en muzikale visie ten grondslag ligt. Muziek is erg ‘in the picture’ in het basisonderwijs; er zijn tal van onderzoeken die in meer of mindere mate het belang van muziekonderwijs voor jonge mensen aantonen. In meerdere publicaties wordt ook uitgelegd hoe het muziekonderwijs eruit moet zien, wil het dat beoogde effect bereiken. In The Residents sluiten methodiek en didactiek aan op deze inzichten.
Daarin is binding tussen docent en leerling een belangrijke voorwaarde. Het Residentie Orkest heeft inmiddels een grote poel van toegewijde docenten die in afzonderlijke teams voor een belangrijk deel zelf verantwoordelijk zijn voor het reilen en zeilen op een school. In nauwe samenwerking met de school richten zij het project op maat in voor hun leerlingen, waarbij zij – ook in financieel opzicht – tijd en ruimte krijgen om zich werkelijk in de leerling te verdiepen. Naast de les die ze geven plannen en leiden zij de orkestrepetities, de concerten en de uitstapjes buiten de school naar bijvoorbeeld een vioolbouwer of een voorstelling. Gedurende de week worden zij ondersteund door vrijwilligers van het orkest die extra oefensessies begeleiden. Dit zijn tenslotte leerlingen die niet vanzelfsprekend hun instrument mee naar huis (kunnen) nemen of thuis oefenen.
De docenten worden gecoacht in het lesgeven op een andere manier dan die ze van huis of opleiding hebben meegekregen. De leerling moet zich zo snel mogelijk een muzikant voelen waarbij het instrument en samen muziek maken een onderdeel van zijn leven wordt. De juiste stokhouding of een goede ademsteun is dan niet het allerbelangrijkst. Spelen, zingen, improviseren, bewegen, luisteren, kortom muzikaal vaardig worden wel. De vraag naar een handiger stokhouding komt dan vanzelf. Dit zijn leerlingen die zich vrij voelen om zich muzikaal te uiten ongehinderd door nog niet zo’n toereikende techniek. Die – zelfs als ze met het grote RO orkest samenspelen – een solo durven te spelen en zich niet geïntimideerd voelen. Is het belangrijk dat de muziekles leuk is? JA, natuurlijk! Welke andere reden hebben de leerlingen om elke keer na schooltijd hiermee aan de gang te gaan?! Zij kunnen iets waardoor ze boven het maaiveld uitsteken, iets positiefs, met elkaar, voor elkaar, voor hun ouders, waar ze trots op zijn, dat ze willen laten zien en waar ze bovenal gelukkig van worden. Tijdens de Corona periode waren deze lessen (die onvermoeid door zijn gegaan) vaak het enige lichtpuntje in de week.
Waarin onderscheidt The Residents zich?
Twee jaar geleden is het Residents Stadsorkest opgericht. In dat orkest kunnen alle kinderen uit Den Haag die dat willen plaatsnemen, ongeacht of ze deelnemen aan het project op hun school. Dit orkest verbindt stadswijken en kinderen van allerlei achtergronden. Het orkest werkt op dezelfde manier als de lessen: voornamelijk auditief, vanuit spel (zingen, bewegen, oefeningen) komen tot samenspel. Het Stadsorkest is een bonte verzameling van kinderen die overal gevraagd wordt om te spelen.
The Residents is verbonden aan het Residentie Orkest, dat wil zeggen dat de leerorkesten bij tijd en wijle ook samenspelen met het professionele orkest, dat ze op bezoek gaan bij repetities, dat ze concerten bezoeken en spelen in het voorprogramma.
Het succes van het project is af te lezen aan het aantal leerlingen dat wil blijven nadat ze van de basisschool afgaan. Om dit mogelijk te kunnen maken richt het Residentie Orkest het komende schooljaar The Residents Academy op.
Ga voor meer informatie naar: https://residentieorkest.nl/project/stadsorkest
Reacties