Bezig met laden...
Cybercrime is sterk in opmars. Vaak gaat het, zeker bij jongeren, over het versturen van naaktfoto’s, het maken van fake-accounts, inbreken in het schoolsysteem en het plegen van bankfraude. Scholieren doen er geregeld aan mee, soms onder druk van vrienden. De gevolgen van cybercrime kunnen groot zijn.
Dit is het verhaal van Ralph, die op zijn 11de al gefascineerd was door computers en het internet. ‘Ik gebruikte het eerst om dingen op te zoeken via Google bijvoorbeeld.’ Rond zijn 17de kreeg Ralph in de gaten dat mensen geld verdienen aan slimme trucs via internet, bijvoorbeeld door anderen geld af te troggelen. ‘Dat fascineerde me. Op een gegeven moment wilde ik een memorycard verkopen via internet. Ik had er eentje over. De koper betaalde, maar ik stuurde de card niet op. Uit laksheid, ik vergat het en uiteindelijk liet ik het zo. De 25 euro die ik ervoor had gekregen, had ik al besteed. En ik ontdekte dat ik de card nog eens kon verkopen en zo heb ik er een aantal keren geld mee verdiend.’
Taakstraffen
De grens die Ralph overging is snel overschreden. Te goeder trouw een product verkopen en er dan voor kiezen die niet op te sturen. Maar Ralph liep tegen de lamp, de politie kwam aan de deur en hij kreeg een taakstraf. Intussen werkte hij en studeerde hij bedrijfskunde op het mbo. Maar hij ging door met oplichten, met bankfraude. De politie kwam hem telkens op het spoor en hij kreeg steeds weer taakstraffen. ‘Ik hield me totaal niet bezig met de gevolgen.’
Mobiele game
De politie heeft de laatste jaren haar handenvol aan cybercrimeplegers, zoals Ralph. En ziet ook steeds vaker dat scholieren zich ermee bezig houden. Ze sturen stiekem gemaakte video’s naar anderen, breken in het schoolsysteem om een cijfer te veranderen… Dat dat strafbaar is, dat realiseren ze zich vaak niet. De politie werkt samen met scholen om scholieren bewuster te maken wat cybercrime is en om cybercrime te voorkomen. Ze heeft daarvoor het lesprogramma Framed ontwikkeld, een game die jongeren op hun mobiele telefoon in de klas kunnen spelen. Eindelijk mag de telefoon de klas in en leerlingen mogen ’m nog gebruiken ook! De game neemt leerlingen mee naar hun eigen wereld: school. Ze krijgen een aantal dilemma’s voorgeschoteld en elke keuze die ze maken, heeft consequenties. Bijvoorbeeld: hoe ver ga jij voor een vriendschap? Aan het eind van de game worden de leerlingen, afhankelijk van de keuzes die ze maakten, geconfronteerd met hun ‘strafblad’ en met de ‘straf’ die hen boven het hoofd hangt. ‘Door te ervaren hoe het is, als je iets strafbaars doet, blijft het beter hangen’, aldus de politie. Op deze manier wordt dus op een speelse wijze geleerd wat de regels zijn als je online bent en wat er kan gebeuren als je deze overtreedt.
Onbewust van de gevolgen
De game Framed is niet zomaar een leuk spel. Volgens de makers is het heel belangrijk dat jongeren inzien dat ze soms maar een klik verwijderd zijn van cybercrime. Een naaktfoto of de inlogcodes van je leraar zijn immers in een oogwenk verstuurd. Cijfers tonen dat een op de zes jongeren tussen 12 en 18 jaar weleens cybercrime hebben gepleegd en dat scholen steeds vaker doelwit zijn van hackers. Jongeren die dit doen, zijn zich vaak niet bewust van de schade die ze toebrengen en wat de gevolgen voor henzelf zijn. Een nabespreking in de klas, na het spelen van de game, is daarom van groot belang, menen de bedenkers van Framed. ‘Het is essentieel om te zorgen dat de boodschap goed overkomt.’
Op het rechte pad
De taakstraffen waren voor Ralph kennelijk niet zwaar genoeg, want pas in 2018 stopte hij definitief met zijn oplichterspraktijken. De confrontatie die volgde, was keihard: ‘De politie deed een inval bij mij thuis. Ik werd tegen de muur gezet en geboeid door gemaskerde agenten. Mijn zoontje zat huilend aan de andere kant van de kamer. Dat kwam keihard binnen en op dat moment besloot ik dat het genoeg was.’ Ralph kwam via de reclassering terecht bij Hack_Right, een programma dat jonge hackers op het rechte pad probeert te krijgen en te houden. Daar worden plegers bewust gemaakt van de gevolgen van hun daden én leren ze hun cyberskills ten goede in te zetten. Bijvoorbeeld bij eencybersecuritybedrijf.
Blijven informeren
Ralph realiseerde zich ook: beginnen met cybercrime is makkelijk, ermee stoppen veel moeilijker. ‘Je zegt tegen jezelf: ik doe het één keer, maar dat lukt niet zomaar. Nu zie ik in dat de tijd die ik erin stopte, beter had kunnen gebruiken om goede dingen te leren.’ Inmiddels gaat het goed met Ralph, hij heeft een baan en een gezin met twee kinderen. Er hangt hem nog wel een rechtszaak boven het hoofd. ‘Maar dat heb ik een plek kunnen geven. Ik grijp nu elke gelegenheid aan om mijn daden goed te maken. Zoals dit interview. Het is goed om jongeren hierover constant te blijven informeren.’
De naam Ralph is om privacyredenen gefingeerd.
Meld je aan!
Wil je Framed spelen met je klas? Het gratis lesprogramma is geschikt voor jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 jaar en vraagt van de docent nauwelijks voorbereidingstijd.
Meld je aan via onderwijsinformatie.nl/framed en ontvang direct een e-mail met toegang tot het lesprogramma.
Reacties