Scheiden bespreekbaar maken in de klas

In elke klas zitten kinderen waarvan de ouders uit elkaar gaan of zijn gegaan. Hoe vang je die leerlingen op en hoe zorg je ervoor dat die kinderen zich op school goed blijven voelen? Drie experts geven tips.

Jimna Bruns (26) is leerkracht in de bovenbouw van Het Winterkoninkje in Amsterdam en maakt regelmatig mee dat ouders uit elkaar gaan. Zoals bij zijn leerling Hugo, van wiens ouders hij een mail kreeg over de scheiding. In dat bericht stond ook dat Hugo er graag met hem over wilde praten. ‘Natuurlijk maak ik dan gelijk tijd vrij voor een leerling. De volgende schooldag ben ik in de pauze gaan wandelen met Hugo. Gesprekken met kinderen die net in een scheiding terecht zijn gekomen, vragen echt om maatwerk. Ik probeer het ontspannen te houden tijdens zo’n eerste gesprekje, daarom is het fijn om iets te gaan doen, zoals even wandelen, wat eten of een beetje tekenen. Dan kan een kind de spanning een beetje kwijt als er over zo’n beladen onderwerp wordt gesproken. Naast aandacht en naar ze luisteren, is het ook belangrijk om kinderen rust en ruimte te geven. Zo wilde Hugo zijn werk soms even laten liggen om meer te kunnen tekenen en anderen willen weer graag in een schriftje hun gedachten opschrijven.’

Voelsprieten kweken

In het geschetste voorbeeld gaf de leerling aan dat hij met zijn leerkracht over de scheiding wilde praten. Volgens ontwikkelingspsycholoog en mediator Steven Pont is dat niet vanzelfsprekend. ‘Of een kind wil praten, hangt af van de relatie tussen de leerkracht en het kind. De kwaliteit van die relatie bepaalt ook welke vragen je het best kunt stellen. Er is een groot verschil tussen: ‘Gaat het een beetje?’ of ‘Hebben je ouders veel ruzie thuis?’ Wanneer je dichtbij iemand staat, kunnen je vragen opener en directer zijn. Als leerkracht moet je aanvoelen welke vragen je het beste kunt stellen.’
Daarnaast is het belangrijk dat je niet eenmalig interesse toont in de situatie van het kind, maar om de zoveel tijd vraagt hoe het thuis gaat. ‘Vooral pubers zijn geneigd om hier niet over te praten als je er niet naar vraagt,’ vertelt therapeut en pubercoach Meta Herman de Groot. ‘Terwijl ze het wel fijn vinden om te weten dat je er voor ze bent en dat ze hun verhaal bij je kwijt kunnen. Elk kind wil zich gezien voelen.’ Meta Herman de Groot waarschuwt dat je daarbij moet oppassen dat je de scheiding niet uitvergroot. ‘Het is heel erg balanceren tussen een kind wat extra aandacht schenken en de scheiding te vaak benoemen. School is voor kinderen een neutraal terrein, waar ze de scheiding even achter zich kunnen laten.’

Ouders uitnodigen

Waar je leerlingen indirect ook mee helpt, is een gesprek met beide ouders aanvragen. ‘Tijdens zo’n gesprek kun je observeren hoe de ouders met de situatie én elkaar omgaan,’ zegt Meta Herman de Groot. ‘Dat kun je bij hen beter polsen dan bij het kind. Dat houdt het vaak voor zich als het thuis niet goed gaat. Het is een soort overlevingsmechanisme om er op school niet over te praten, want dan is het er ook niet.’ Je als leerkracht met de situatie bemoeien, raadt Meta Herman de Groot af. Maar tijdens zo’n gesprek kun je ouders wel informatie meegeven of doorverwijzen naar instanties als Villa Pinedo, een online plek voor kinderen met gescheiden ouders.

(...)

Lees nu het volledige artikel uit 'PrimaOnderwijs nr. 4 Natuur & Techniek' online: