Leuk en leerzaam: maak met je leerlingen een podcast!

Met je leerlingen een podcast luisteren en maken is superleuk! Ze kunnen na een korte introductie snel aan de slag en een paar uur later is het resultaat er al. Spelenderwijs leren ze onder meer luisteren, doorvragen en vragen in een juiste volgorde stellen.

Hij is leraar, werd opgeleid bij de Veronica Radioschool, werkte als producer en verslaggever bij de radio en werd in 2017 verkozen tot leraar van het jaar. Tjeerd van den Elsen combineert inmiddels zijn passie voor onderwijs met het maken van podcasts op scholen. 

Invloed van audio

‘Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat bepaalde hersengebieden veel actiever zijn als kinderen alleen audio horen en geen video zien. Ze moeten zelf een beeld vormen van hetgeen ze horen. Video is in die zin een lui medium, want de beelden worden voor hen al ingevuld’, meent Tjeerd. Radio had lange tijd een stoffig imago. Maar nu podcasts populair zijn, ziet Tjeerd dat scholen overstag gaan. ‘In het onderwijs ligt de nadruk op lezen. Maar hoe zit het met de taalontwikkeling als leerlingen aanvullend hierop meer audio horen? Vorig jaar toonde een nieuw onderzoek aan dat de invloed van audio groter is dan we denken. Kinderen van zes tot negen jaar beschikken over een auditieve dominantie.’ Tjeerd geeft een voorbeeld uit het onderzoek: ‘Kinderen zagen een hond en hoorden een kat. De vraag ‘wat is dit’ beantwoordden ze met een kat.’

Eenvoudig starten

Om een podcast te kunnen maken met je leerlingen heb je niet veel nodig. Het kan zelfs al met de opnamefunctie van je telefoon, ook al heb je een betere kwaliteit met een microfoon of een podcasting recorder. Monteren kan op de computer. 

Jezelf terughoren is heel belangrijk voor de leerlingen, zegt Tjeerd. ‘Hoe komt wat ze zeggen over op de ander? Met welke intonatie horen of zeggen ze iets? De eerste keer dat ze een podcast maken, zijn ze vaak nog niet bezig met de luisteraar. Ze gaan ontdekken dat een goede voorbereiding heel belangrijk is. Wat gaan we vragen? Over welk onderwerp hebben we het?’ Ook de feedback van klasgenoten is belangrijk. Welke vragen hadden de leerlingen nog kunnen stellen? Luisterden ze naar de spreker en vroegen ze goed door? ‘Je zit heel snel in een evaluatie- en verbeterproces. Leerlingen gaan echt snel vooruit.’

Podcastvirus

Net als Tjeerd bezoekt Bart Eshuis met zijn podcastapparatuur verschillende scholen in Nederland. Hij geeft parttime maatschappijleer op het Montessori College Twente en werkt als dj. ‘Op de Montessorischool heb ik verder - los van mijn lessen- de Montipodcast opgezet. Maandelijks wordt een podcast gemaakt door leerlingen voor leerlingen. Docenten en leerlingen worden geïnterviewd. Iedere week kiezen de twaalf leerlingen die eraan meewerken een ander thema, van tentamens en coming out tot het onderwerp angst.’

Zo ontstond het idee, Bart wilde het land in om andere leerlingen en docenten te besmetten met het podcastvirus. ‘Bij mij ligt de nadruk op de samenwerking tijdens het maakproces. Dat vind ik nog belangrijker dan taalvaardigheid en interviewtechnieken.’ Bij de redactievergaderingen denken de leerlingen in kleine groepjes na over de vraag wat ze hun doelgroep willen vertellen en hoe ze dat gaan doen, bepalen ze samen de inhoud (bijvoorbeeld cyberpesten) en kiezen ze een regisseur. ‘Drie uur later ligt er al een goed resultaat en zijn ze trots op wat ze gemaakt hebben. Soms hebben ze zelfs sprekers van buitenaf.’

Vakoverstijgend

Bart vertelt dat de taalvaardigheid van de leerlingen snel verbetert. ‘Ze leren hun woorden beter wikken en wegen, wanneer iets wordt opgenomen. Zeker in 4VMBO flappen ze er nog weleens iets uit, dat niet geschikt is voor radio’, lacht hij. Zijn taak: vooral meekijken en begeleiden. ‘Ik laat ze eerst zelf prutsen. Ze komen er al snel achter dat als je niets hebt voorbereid het geen leuke podcast is om te luisteren. En goede vragen stellen is ook een kunst. Vaak zijn hun vragen in het begin te gesloten. Maar er is zo snel progressie. Meneer, dat klinkt net als 538, hoorde ik laatst. Zo snel kun je op niveau komen. Bovendien is het vakoverstijgend. Zo kun je een boekbespreking Engels ook in podcastvorm doen. Of in het Engels over geschiedenis praten.’

Bestaande kinderpodcasts

Ook als je leerlingen niet zelf laat podcasten, zijn er genoeg kinderpodcasts op de markt waar ze in de klas naar kunnen luisteren. Tjeerd: ‘Filosoofje bijvoorbeeld of Op Houten Banden, over de bevrijding tijdens de Tweede Wereldoorlog, beiden geschikt voor de bovenbouw. En voor de onderbouw heb je Bolletje en Pluisje, al geschikt vanaf 3 jaar. In dat verhaal reis je met Pluisje mee, die zich laat meevoeren met de wind.’

Meer podcasts? Kinderpodcasts.nl biedt veel leuke en interessante podcasts aan. Meer weten over het maken van podcasts? Ga naar podcastindeklas.nl of radiorakkers.nl.