Bezig met laden...
Sinds 2016 werkt de Gelijke Kansen Alliantie (GKA) samen met scholen, gemeenten en maatschappelijke partners aan het verbeteren van kansengelijkheid in het onderwijs met aandacht voor thuis, school en de omgeving. Alle aandacht voor het onderwerp is in de loop der jaren alleen maar toegenomen. En de urgentie ervan is – zeker nu met corona – in een versnelling gekomen.
‘Het gaat uiteindelijk niet alleen om aandacht voor het onderwerp, maar juist om concrete veranderingen’, vertelt Monaїm Benrida, vanaf dag één betrokken als programmaleider bij de GKA. ‘Kansenongelijkheid raakt zowel gemeenten binnen als buiten de Randstad. Als we het echt goed willen doen, dan moeten we bereid zijn om oog te hebben voor de verschillen. Dus niet alleen generiek aanpassingen maken, maar echt inzoomen op geografische verschillen en ook per wijk en per school op verschillende manieren ondersteuning bieden.’ Vanuit dit startpunt is de GKA vijf jaar geleden het land ingetrokken.
Monaїm Benrida
Optimale talentontwikkeling
Kinderen moeten de kans krijgen om van en met elkaar te kunnen leren. ‘Kansengelijkheid gaat over optimale talentontwikkeling’, vervolgt Monaїm. ‘Over hoe we ervoor kunnen zorgen dat onze kinderen kunnen uitgroeien tot wie ze willen en kunnen zijn. Over leren geloven in zichzelf, omdat dat is wat uiteindelijk hun succes bepaalt.’ Het vraagstuk van kansengelijkheid is een breed maatschappelijk vraagstuk met daarin een belangrijke rol voor het onderwijs. Dat betekent dat iedereen in het onderwijs nodig is en dat iedereen zijn of haar steentje kan bijdragen. ‘Maar’, benadrukt Monaїm, ‘het onderwijs staat er zeker niet alleen voor.’
Kansengelijkheid kent meerdere factoren verdeeld over vijf niveaus. Binnen de GKA is het doel om al deze niveaus met elkaar te verbinden. ‘Slechts 40 procent van de ontwikkeling maken kinderen op school door. Als je dit wilt aanvullen tot 100 procent, moet je de opgedane kennis buiten school verder kunnen brengen. Daarom is het noodzakelijk om ook aandacht te hebben voor andere zaken, zoals de persoonlijkheid en de eigenschappen van de leerling zelf, uit wat voor gezin de leerling komt, in welke wijk de leerling woont en welke uitdagingen er vanuit de samenleving zijn. Bij de GKA zeggen we ook wel: ‘It takes a village to raise child.’’
De Gezonde Basisschool van de Toekomst
Monaїm is heel duidelijk over de aanpak van de GKA. De GKA functioneert als aanjager en faciliteert waar wenselijk, maar de verantwoordelijkheid ligt altijd bij de lokale bondgenoot. Vaak wordt een traject gestart via de wethouder Onderwijs. ‘Per regio zijn de behoeften verschillend en lokale partijen weten het beste wat nodig is. We sluiten een gezamenlijke agenda en brengen in samenwerking met de betrokken partijen in kaart wat ze nodig hebben om het traject verder te brengen. Denk aan ondersteuning in de vorm van kennis, onderzoek, financiële middelen, communicatie of menskracht.’
Zo heeft de GKA in Zuid-Limburg geholpen bij het verder doorontwikkelen van de Gezonde Basisschool van de Toekomst. Het was de wens van de provincie om de trend van armoede en ongezond leven te doorbreken. Op de Gezonde Basisschool van de Toekomst is er veel aandacht voor gezonde voeding, beweging en een gezonde levensstijl en zijn de schooldagen verlengd tot half 5. Kinderen en leerkrachten bereiden samen de voeding voor. Er is meer tijd en ruimte gedurende een schooldag voor lessen cultuur, gezondheid en sport. Behalve dat ze daarmee het gezondheidsvraagstuk hebben opgepakt, heeft de school met deze aanpak ook veel bereikt in de thuissituatie. Kinderen willen hetzelfde eten als op school, waardoor broccoli en andijvie ineens op het menu van gezinnen verschijnen. Doordat een schooldag langer duurt, zijn ouders meer gaan werken. Meer inkomen, betekent meer te besteden en in sommige gevallen minder schulden en minder armoede. ‘De Gezonde Basisschool van de Toekomst is een mooi voorbeeld hoe alle niveaus van kansengelijkheid met elkaar verbonden zijn. Ze maken daar echt het verschil voor leerlingen door ze voor te bereiden op een goede toekomst.’
Verschilmakers
De oplossing van kansenongelijkheid is niet eenvoudig. De moeilijkheid zit ‘m in het feit hoe je het heel simpel houdt. Zonder twijfel zijn leraren belangrijke verschilmakers in het creëren van gelijke kansen voor kinderen. ‘Het allerbelangrijkste voor leerlingen op school is de man of vrouw die voor de klas staat’, vervolgt Monaїm. Leraren moeten snel kunnen schakelen tussen wat nodig is en het begrijpen van situaties. Het gaat om net dat beetje extra aandacht op het juiste moment. ‘Maar we willen zeker niet de indruk wekken dat leraren het alleen moeten doen, benadrukt Monaїm. ‘We proberen leraren daarin ook toe te rusten. Een leraar heeft al werk genoeg. En ze moeten ook niet de taak van ouders/verzorgers op zich nemen. Leraren hebben een signaalfunctie en het is belangrijk dat ze naar iemand met dat signaal toe kunnen. ‘Het streven zou moeten zijn om te zorgen voor een voorziening op iedere school die naar iedere leerling omkijkt. Alles wat wij vanuit de GKA doen, moet ervoor zorgen dat het contact en de interactie tussen de leerlingen en leraar, in dát ene klaslokaal, op die ene school, in die ene wijk, in die ene stad of dat ene dorp, versterkt wordt. Want niet waar je vandaan komt, maar waar je heen wilt moet de toekomst van onze kinderen bepalen.’
Ga voor meer informatie over de Gelijke Kansen Alliantie naar www.gelijke-kansen.nl
Wil jij weten wat de Gelijke Kansen Alliantie voor jouw gemeente, regio of onderwijsinstelling kan betekenen? Neem dan contact via .
Dit artikel is afkomstig uit PrimaOnderwijs nr. 3 'Een kansrijke toekomst'.
Tekst: Esmee Weerden
Reacties