Inclusief onderwijs door te variëren in onderwijstijd

Aan de rand van de Zandvoortse duinen, met in de verte de zee, staat een unieke school. De School is vijftig weken per jaar, tien uur per dag open binnen één organisatie. ‘Door meer tijd creëer je meer mogelijkheden en is inclusief, passend onderwijs mogelijk voor ieder kind’, stelt adjunct-directeur Daphne Spekkers.

Oprichter van De School Marjolein Ploegman zocht dertien jaar geleden naar een manier om meer onderwijstijd te creëren. Binnen de bestaande regelgeving kwam ze uit op het combineren van onderwijs en opvang. Deze tak lag het dichtst bij onderwijs en had de mogelijkheid om maatschappelijk geld (kinderopvangtoeslag) te herverdelen en in onderwijs te investeren. Niet alleen ontstond zo meer onderwijstijd, ook het team kon worden uitgebreid. Leerlingen hebben de beschikking over bijna 2400 uur onderwijstijd, in plaats van de reguliere 940 uur op jaarbasis. Inmiddels heeft Daphne, samen met directeur Rosanne Maters en hun team, De School verder ontwikkeld. ‘Kunnen variëren in onderwijstijd is voor ons een middel om onderwijs op maat te bieden. Wij zijn in staat om inclusief onderwijs te bieden voor alle leerlingen.’

Thematisch onderwijs

De School is vijftig weken per jaar open. Vijf dagen per week van 8.00 tot 18.00 uur zijn de leerlingen welkom op De School. ‘Per schooljaar werken we in vijf perioden van tien weken. Hierdoor is het mogelijk dat de tijd aangepast wordt aan de behoeftes van het kind en gezin. Er zijn allerlei variaties mogelijk: in de hoeveelheid tijd maar ook de spreiding van de tijd over de dag, de week en het jaar en natuurlijk de besteding van die tijd’, legt Daphne uit. ‘Elke periode staat een ander thema centraal, elk uit een andere domein: aardrijkskunde, geschiedenis, cultuur, techniek en natuur. In deze thema’s worden bijna alle vakken geïntegreerd. Ons thematisch onderwijs is schoolbreed.  Dat zorgt voor structuur, gezamenlijkheid en boeiend onderwijs. Leren wordt interessanter naarmate de leerstof concreet, relevant en levensecht is. Per periode werken alle leerlingen aan hetzelfde thema, maar met een eigen invulling. Als leerling heb je daardoor inspraak in wat je leert en hoe je leert.’

Gastdocenten

Vrijwel dagelijks is er een gastdocent van buiten actief met leerlingen van De School. Externen die deskundig zijn op een bepaald gebied kunnen door hun expertise extra inspireren. Daphne: ‘Dat kunnen ondernemers uit de buurt zijn, docenten van beroepsopleidingen, wetenschappers, mensen uit het bedrijfsleven, en natuurlijk kijken we ook welke ouders we daarbij kunnen betrekken.’ Ook gaan de leerlingen elk thema op excursie. Zo zijn ze tijdens het thema Nederland naar Texel geweest en bij het thema Voeding is er een bezoek gebracht aan een grote chocoladefabrikant in Zaandam. Het zandsculpturenfestival werd verbonden aan het thema Kunst en voor het thema Milieu en Kringloop deden de leerlingen onderzoek in de Waterleidingduinen.

Betrokken, verantwoordelijk en zelfstandig

‘Meer onderwijstijd zorgt ervoor dat wij ons kunnen richten op alle 52 kerndoelen. Door deze tijd flexibel te maken, kan er ook onderwijs op maat gegeven worden’, geeft Daphne aan. Ze typeert de leerlingen van De School als leergierig. ‘Ze zijn graag op school. Doordat we anders zijn georganiseerd, hebben we meer uren en menskracht tot onze beschikking. Daardoor zijn we in staat een nog rijkere leeromgeving te bieden.’ Elke leerling bespreekt één keer in de tien weken zijn of haar individuele leerplan met een leraar en de ouders. De manier van besluitvorming is typerend voor De School. Leraar, leerling en ouders hebben een gelijkwaardige stem in het ontwerpen en vaststellen van het individuele leerplan. ‘Dat maakt leerlingen betrokken, verantwoordelijk en zelfstandig’, licht Daphne toe. ‘Door het thematisch onderwijs en alle keuzes die daarbinnen gemaakt kunnen worden, hebben leerlingen de mogelijkheid om zich breed te ontwikkelen en hun talenten te ontdekken.’

Kijken naar ontwikkeling

De School kent geen vaste groepen op leeftijd. ‘We kijken naar de ontwikkeling van een kind en bepalen in gezamenlijkheid wanneer een leerling toe is aan een volgende stap’, legt Daphne uit. ‘Er is geen koppeling tussen leeftijd en lesstof, maar tussen ontwikkeling en lesstof. De School is een plek waar kinderen zich kunnen ontwikkelen zonder voortdurend vergeleken te worden met anderen.’
Ook is er op De School veel aandacht aan het leren samen leven. ‘Vriendschappen gaan door alle leeftijden heen. Dit komt door de heterogene groepen en omdat leerlingen vakantiedagen flexibel op kunnen nemen. Zo kan het zijn dat een vriend in november drie weken afwezig is en je met andere kinderen speelt’, geeft Daphne als voorbeeld.

Coronaproblematiek

De coronacrisis heeft grote invloed op kinderen en hun ouders. Daphne: ‘Wij proberen als school deze impact zo klein mogelijk te houden door ook het onderwijs op afstand passend te maken. Dat betekent dat wij met ouders en kind kijken wat er nodig is om deze tweede lockdown goed door te komen. Onze leerlingen zijn gewend om zelf te plannen, voelen zich verantwoordelijk en kunnen het zelfstandig werken aan. Juist omdat op De School de leerstof losgekoppeld is van jaarklassen,  is er bij ons geen sprake van een leerachterstand. Doordat De School het gehele jaar is geopend en op maat onderwijs verzorgt, kunnen we na deze periode gewoon door. Ik hoop dat De School hiermee een voorbeeld kan zijn én een oplossing kan bieden voor de omgang met de ontstane coronaproblematiek.’
 
Meer informatie: https://deschool.nl/