Docent Jasper Rijpma over het lerarenportfolio

‘Professionele uitwisseling maakt het beroep aantrekkelijker’ 

Laten we meteen de angel eruit trekken. Het Lerarenportfolio is niet het Lerarenregister. Het Lerarenportfolio is een online instrument voor leraren, vrijwillig, om invulling te geven aan hun professionele ontwikkeling. En wat er in staat, wat jij wil delen en met wie, dat bepaal je zelf. 'Ik geloof in professionele uitwisseling', zegt docent Jasper Rijpma. 'Ik geloof ook in een platform dat het informele leren tussen collega’s faciliteert. Het Lerarenportfolio kan dat platform zijn.' 

Jasper Rijpma is docent Grote Denkers op het Hyperion Lyceum in Amsterdam. ‘Het is een vak dat we hier zelf hebben ontwikkeld. Een crossover tussen maatschappijleer, geschiedenis en filosofie met de nadruk op kritisch denken. Ik heb veel tijd en liefde gestoken in de ontwikkeling daarvan en durf mezelf daar inmiddels expert in te noemen. Ik wil die expertise delen met mijn vakbroeders en -zusters, maar daar bestaat geen handig platform voor. Ik merk dat de beroepsgroep behoefte heeft aan een platform waarop uitgewisseld kan worden, maar dan moeten we daar wel zelf eigenaar van zijn. Het Lerarenportfolio is zo’n platform. Het brengt mensen met elkaar in contact en creëert nieuwe carrièremogelijkheden. Je kunt straks zoeken op bijvoorbeeld ‘curriculum ontwikkelingen maatschappijvakken’ en daar rolt dan mijn naam uit. Deze professionele uitwisseling kan nog verder worden doorontwikkeld. Stel nu dat je jezelf als ZZP’er kunt opgeven en je expertise in dienst kan stellen van de beroepsgroep. Dat je daarvoor betaald wordt uit het professionaliseringsbudget van de school die jouw hulp vraagt. Vooralsnog toekomstmuziek, maar dat maakt het beroep wel aantrekkelijk en veelzijdig.’

Professionaliseringsactiviteiten

Het portfolio biedt toegang tot nascholings- en bijscholingsactiviteiten. Jasper: ‘Deze database was ooit van de inmiddels ter ziele zijnde Onderwijscoöperatie en bevat een enorm aanbod aan activiteiten. Die zijn wel van een wisselende kwaliteit. Dat kan de beroepsgroep kritisch beoordelen. Als 10 of 20 procent van de beroepsgroep zich aanmeldt op het portfolio en die nascholings- en bijscholingsactiviteiten gaat beoordelen, scheiden we het kaf van het koren en blijft er een kwalitatief goed aanbod over. Het lijkt mij de hoogste tijd dat de beroepsgroep eigenaarschap toont en deze markt van professionaliseringactiviteiten opschudt.’

Onderzoek en ontwikkeling

Het Lerarenportfolio ligt gevoelig vanwege de associatie met het controversiële Lerarenregister. Onterecht, vindt Jasper, want het Lerarenportfolio dient een geheel ander doel. ‘De grondgedachte achter het register was het verplichte bekwaamheidsonderhoud van de beroepsgroep leraren. Dat schoot bij velen terecht in het verkeerde keelgat. Ik denk dat het Lerarenportfolio een ander instrument is. De kans bestaat natuurlijk dat cynici het instrument zullen brandmerken als oude wijn in nieuwe zakken. Dat zou zonde zijn. Het Lerarenportfolio is geen afrekenmiddel of afvinklijstje. Het wordt ook niet top down opgelegd. Er is veel tijd gestoken in onderzoek en ontwikkeling en daar is een mooie tool uitgekomen, waar leraren aan mee hebben gebouwd. Ik hoop dat de beroepsgroep dit cadeau zal omarmen, om zo ons beroep aantrekkelijker te maken.’

Drempels

Jasper voorziet wel wat drempels. ‘Iedere leraar ziet in dat we het beroep aantrekkelijker moeten maken, dat kennisdeling daarbij een belangrijke rol kan spelen. Tegelijkertijd is de werkdruk zo hoog, dat dit onderaan de prioriteitenlijst staat. Ook het inloggen met DigiD is een drempel. Dan voelt het niet als een instrument van de beroepsgroep, maar van de overheid. Geef het Lerarenportfolio aan de beroepsgroep en de vakorganisaties en verbind het aan uitwisselingsplatforms die al bestaan op Facebook. Het instrument heeft dan de potentie om het beroep echt aantrekkelijker te maken en misschien daarmee wel iets te doen aan het lerarentekort. Laten we het Lerarenportfolio aangrijpen!’