Bezig met laden...
Scrollen, appen of gamen: we zijn er dagelijks heel wat uren zoet mee. (Sociale) media bieden kinderen veel plezier en in de klas kunnen de tablet en het digibord enorm handig zijn. Maar we weten ook dat verkeerd of overmatig schermgebruik kan leiden tot lichamelijke problemen. Hoe houd je het leuk én gezond?
Tekst Saskia Kuijl/netwerk Mediawijsheid
3 x vragen aan Yolanda van Hoorn
(oefentherapeut Cesar en oprichter Zit met Pit!)
Waarom is gezond schermgebruik zo belangrijk?
‘De laatste decennia is er veel veranderd in ons leven en in onze maatschappij. We zitten veel en spenderen heel wat uren achter een scherm. Wist je dat in een gezin met 2 kinderen gemiddeld 9 schermen te vinden zijn, en dat basisschoolkinderen zo’n 7 uur per dag zittend doorbrengen? Een grote mate van zogeheten ‘sedentair gedrag’ in combinatie met schermen kan onder meer zorgen voor houdingproblemen, bijziendheid, slaapstoornissen en verminderde motorische ontwikkeling. Gelukkig zijn er best wat simpele trucs om deze problemen te voorkomen.’
Hoe zorg je in de klas voor goede gewoontes?
‘Zorg voor afwisseling! Niet de hele ochtend op de iPad of Chromebook, maar ook tijd maken voor bewegend leren. Wanneer er met tablets wordt gewerkt, zet deze dan rechtop met een standaard of hoesje. Dat is beter voor de stand van het hoofd en de nek. Aandacht voor de zithouding is een goed begin, maar nog belangrijker is het om te variëren. Laat kinderen hun opdracht daarom ook eens in de zitzak doen of liggend. Of op een andere plek in de school. En wissel af met staand werken. Bedenk dat omgevingsfactoren voor een groot deel bepalen hoe je je gedraagt: als er tafeltjes en stoelen staan, dan gaan kinderen zitten. Kijk eens wat er gebeurt als je een hoge tafel neerzet! Dat experiment kun je natuurlijk ook in de lerarenkamer doen. Ook handig op school: de 20-20-2 regel. Die houdt in dat kinderen en jongeren voor elke 20 minuten dichtbij kijken, 20 seconden ver weg kijken. En dat ze per dag minstens 2 uur buiten zijn. Zo voorkom je bijziendheid.’
En na schooltijd?
‘Eigenlijk begint gezond schermgebruik thuis. Daarom zorgen we in onze programma’s voor verbinding tussen kind, school en thuis. We geven kinderen een opdracht mee naar huis en draaien de rollen om: hoe doen de andere gezinsleden het? ‘Pap, je zit helemaal kromgebogen over je smartphone!’, kunnen ze dan zeggen. Dat vinden ze natuurlijk geweldig. Het brengt op een luchtige manier het gesprek ook thuis op gang en maakt ouders bewust van het voorbeeld dat zij stellen. Ouders van nu zijn niet op dezelfde manier opgegroeid met media, en hebben dit stukje opvoeding van hun ouders dan ook niet meegekregen. Onder meer de mediacoach kan een belangrijke rol spelen bij het beantwoorden van vragen die zij en leraren hierover hebben.’
5 X gezonde tips voor kinderen en jongeren
Handig voor in de les: op de jeugdwebsite HoeZoMediawijs.nl kunnen leerlingen zelf aan de slag met mediawijsheidthema’s, waaronder mediagebruik en gezondheid. Ze vinden er onder andere deze tips:
1. Zet je notificaties en meldingen uit
Bang om een berichtje te missen? Je bent niet de enige. We noemen dat socialbesitas, social media stress of FOMO (Fear of Missing Out).
2. Laat je hoofd niet hangen
Breng je apparaat altijd ter hoogte van je gezicht. Zo krijg je geen gebogen nek.
3. Neem je telefoon ’s avonds niet mee naar bed
Teveel prikkels en het blauwe licht van het beeldscherm zorgen ervoor dat je moeilijk in slaap valt.
4. Gebruik de computer om iets actiefs te doen
Wil je leren muziek maken? Iets in elkaar knutselen? Kijk eerst op YouTube een how-to-filmpje en ga dan lekker aan de slag.
5. Niet appen op de fiets
Veel kinderen fietsen elke dag naar school. Maar wat doe je dan met je smartphone? In je zak! Want je telefoon gebruiken in het verkeer kan behoorlijk gevaarlijk zijn. Je hebt je aandacht niet bij het verkeer.
Bekijk de volledige top 10, leuke doe-opdrachten en informatie voor leraren en ouders op hoezomediawijs.nl/appnek
MediaDiamant: Balans
Het is belangrijk dat media niet de enige activiteit vormen voor kinderen. Je kunt hierbij helpen door zelf het goede voorbeeld te geven, afspraken te maken over de momenten waarop media ‘aan’ en ‘uit’ staan en andere leuke dingen te bedenken die je kunt doen. De MediaDiamant, een handige wegwijzer in mediaopvoeding, biedt tips. Op mediawijsheid.nl/mediadiamant vind je ook een knipvel om je eigen MediaDiamant mee te knutselen.
Agendatip: De Week van de Mediawijsheid vindt plaats van 8 t/m 15 november 2019, met dit jaar als thema: Aan of uit? Kijk op weekvandemediawijsheid.nl
Vitamine Eef:
"Gezondheid is standaard onderdeel van mijn gesprekken met ouders en schoolteams. Het begint al bij de allerkleinsten, we weten immers hoeveel tijd zij doorbrengen met schermen. Daarom is preventie zo belangrijk. Hoe eerder je start met het voorkomen van gezondheidsproblemen, hoe beter. De school- en thuisomgeving trekken hier samen in op. Ga met elkaar in gesprek en maak afspraken. En bedenk dat het niet alleen gaat om schermtijd, maar ook: wat doet het kind op een scherm, met wie, hoe, waar en met welk effect?"
- Evelyn Verburgh, mediacoach (Vitamine Eef)
