Digitalisering onderwijs hard nodig

Verdere digitalisering van het onderwijs is hard nodig, maar dat moet wel op basis van doordachte keuzes gebeuren. Dat stelt de Onderwijsraad in het gepubliceerde advies Doordacht Digitaal, Onderwijs in het digitale tijdperk.

Achterstand digitalisering

Leerlingen moeten worden voorbereid op het leven en werken in een digitale maatschappij. Dat gebeurt nu onvoldoende, volgens de Onderwijsraad. Het vraagt inspanning van overheid, scholen en uitgevers van digitale leermiddelen. Het onderwijsveld is nog zoekende en dreigt achter te lopen op het gebied van digitalisering. De Onderwijsraad pleit voor doordachte digitalisering, zodat het onderwijs daar optimaal van profiteert.

Ontzorgen onderwijs 

De Onderwijsraad meent dat de rijksoverheid scholen meer moet ondersteunen om daarmee het onderwijs te ontzorgen. Het gaat hierbij om internetveiligheid en privacy, een adequate basale infrastructuur en toereikende financiële middelen. De raad noemt ook de loskoppeling van technische aspecten en de inhoud van digitale toepassingen. Scholen hebben nu te maken met een keur aan technische systemen die niet altijd goed op elkaar aansluiten.

Onderwijsveld meer betrekken bij digitale ontwikkelingen

Het onderwijsveld moet nauwer betrokken worden bij digitale ontwikkelingen. Het onderwijsveld, de uitgeverijen en distributeurs moeten beter samenwerken. Ook pleit de raad opnieuw voor het faciliteren en belonen door de overheid van open leermiddelen voor álle onderwijssectoren. De voordelen van open leermiddelen worden nu niet goed benut.

Visie en meer digitale deskundigheid

Een duidelijke en gedragen visie op ict en onderwijs kan volgens de raad alleen ontstaan als scholen zelf experimenteren met ict in kleinschalige pilots. Zo kunnen ze vanuit ervaring een visie ontwikkelen op de bijdrage die ict kan leveren. Om doordacht te digitaliseren is het nodig dat de digitale deskundigheid in het onderwijsveld structureel wordt uitgebouwd.

Negatieve gevolgen digitalisering

De raad vraagt uitdrukkelijk oog te hebben voor mogelijke negatieve gevolgen van veelvuldig gebruik van digitale toepassingen voor het geheugen en het concentratievermogen. Ook waarschuwt de raad voor de mogelijke schadelijke fysieke en psychische gevolgen van veelvuldig internetgebruik, zoals tabletnekken, cyberpesten en disconnectie-angst (het gevoel van jongvolwassenen iets te missen als ze offline zijn).

Ook benadrukt de raad dat iedereen zich veilig moet kunnen ontwikkelen, zich kwetsbaar of rebels op kunnen stellen en kunnen groeien, zonder hier later mee geconfronteerd te worden via afbeeldingen, teksten of sporen op het internet.

Grote variatie scholen

Henriëtte Maassen van den Brink, voorzitter van de Onderwijsraad: " Twee dingen vallen op. Een grote variatie in de mate van digitaliseren binnen en tussen onderwijsinstellingen: van een enkele aangeschafte tablet tot een volledig gedigitaliseerde leeromgeving. En het wetenschappelijk bewijs is ambivalent over wat werkt digitaal in het onderwijs . Twee redenen om zo snel mogelijk de inhoudelijke vraagsturing vanuit het onderwijsveld beter te organiseren en dat niet louter over te laten aan de markt."