De voorleesjuf

‘Ga je voorlezen juf?’ De ochtendpauze is net afgelopen en meerdere keren per week is dat hét voorleesmoment. Een aantal kinderen is kennelijk bang dat ik het vergeet, want bijna dagelijks krijg ik de vraag. Het voorleesboek gaat al snel open. Na De keverjongen is nu De keverkoningin favoriet. Een aantal kinderen begint na 10 minuten voorlezen wat te wiebelen, maar het gros blijft aandachtig luisteren. Na een kwartier zorg ik, bijna altijd, voor een cliffhanger en is er vrijwel altijd een ontevreden blik. Verwoede pogingen worden er ondernomen om mij over te halen tot langer voorlezen.  Soms lukt het.

Hoe zou het zijn wanneer je niet goed kunt lezen? Om over voorlezen nog maar te zwijgen. Wanneer de letters voor je ogen dansen, wanneer de woorden maar niet vloeiend uit je mond komen, lijken mij de dagelijkse leesmomenten in een klas een worsteling. Een worsteling met (moeilijke) woorden, met een verhaallijn die maar niet duidelijk wordt, met illustraties waarvan niet duidelijk is of ze het verhaal ondersteunen.

Over het nut van lezen is al veel onderzoek gedaan en geschreven. Het prikkelen van fantasie, taalontwikkeling, complexere zinnen kunnen maken tijdens het voeren van een gesprek, het vergroten van de woordenschat, het herkennen van emoties, en het kunnen inleven in de ander zijn slechts enkele uitkomsten die in veel onderzoeken naar voren komen. Nu zijn déze effecten van lezen niet meteen zichtbaar. Dat je ademhaling tot rust komt en dat je minder stresshormonen aanmaakt zijn effecten die vaak wel direct zichtbaar zijn. Wanneer ik mijn leerlingen na een leesmoment hierop wijs, zijn er altijd wel een paar die me dromerig aankijken, maar uiteraard zijn er ook de kinderen die het tegendeel even willen bewijzen. Met overdreven gehijg en gewiebel tot gevolg.

Laaggeletterdheid krijgt al langere tijd de benodigde aandacht. Daarmee rijst meteen de vraag hoe we kinderen kunnen motiveren tot lezen. Het stimuleren van leesplezier heeft immers vaak een positief effect op de intrinsieke motivatie om te lezen. De vaak leuke ideeën vliegen je om de oren; een goede bibliotheek op school, kringgesprek over een gelezen boek, boekpromoties, het maken van een boekendoos, ouders betrekken, het koppelen van leesteksten aan thema’s van je klas, het laten voorlezen door oudere kinderen aan de kleuters, prentenboeken voorlezen, zomerlezen, maar bovenal……voordoen!

Geef je mening over een boek, onderbouw deze. Maak zelf een boekendoos en presenteer. Lees voor! Dit laatste werkt vaak drempelverlagend en motivatie verhogend.

Wanneer mijn wat lage, hese stem het soms wat af laat weten na het voorlezen, vraag ik nog weleens een leerling het even een paar minuten van me over te nemen. ‘Eh juf, ook die rare stemmetjes en dat overdreven gedoe? Ik weet niet of me dat lukt.’ Geeft niet, genieten doe ik toch wel.