7 perfecte presentatietips

Auteur: Jan Theodoor Wiltschek, Industry Principal bij SAP Nederland

Wij Nederlanders hebben een uitstekende handelsgeest, maar presenteren is niet ons sterkste punt. Door onze Hollandse nuchterheid is het geven van een flitsende presentatie soms best ingewikkeld. Wat dat betreft kunnen we veel leren van de Amerikanen. Is het hoog tijd voor een cultuuromslag?

De spanning stijgt als Steve Jobs op 9 januari 2007 het podium betreedt. “Ik heb 2,5 jaar uitgekeken naar deze dag”, zegt het Apple-icoon met droge ogen. “Eens in de zoveel tijd komt er een revolutionair product op de markt dat alles verandert.” Even later introduceert hij de eerste iPhone. Deze legendarische keynote staat menig Apple-fan in het geheugen gegrift.

Jobs wordt gezien als een van de beste corporate storytellers aller tijden. De topman wist precies hoe hij de spanning op moest bouwen (“And one more thing…”). Jobs begreep als geen ander dat een presentatie een product kan maken of breken. Je product kan nog zo goed zijn: als je het niet op de juiste manier presenteert, koopt niemand het.

Vroeg beginnen

Nederland heeft de meest concurrerende economie van de EU. Ons start-upklimaat is zeer gunstig en we lopen voorop in de digitalisering. Ons land is dan ook een vruchtbare voedingsbodem voor innovatieve producten en diensten. Maar als we het maximale uit onze potentie willen halen, moeten we ook onze presentatieskills naar een hoger niveau tillen.

Nederlanders zijn een nuchter en bescheiden volk. We houden ons liever bij de feiten. ‘Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’ zit in ons collectieve DNA. Een wereld van verschil met de Amerikanen. Bij hen wordt het geven van spectaculaire presentaties er van jongs af aan ingestampt. Waarom gebeurt dat hier eigenlijk niet?

Junior Company

Als we onze zwakke punten verbeteren, is Nederland niet te stoppen. Daarom zou het goed zijn als we in het basis- en voorgezet onderwijs meer aandacht besteden aan presentatievaardigheden. Bijvoorbeeld met evenementen als de Junior Company van het Jaar-competitie, waar de meest veelbelovende scholieren aan meedoen.

Tijdens dit evenement, georganiseerd door de Stichting Jong Ondernemen, worden jongeren uitgedaagd om zich zo goed mogelijk te presenteren. Hierbij maken zij gebruik van bestaande cases van in Nederland gevestigde organisaties. Zo hebben de jongeren de opdracht gekregen om de slimme fietsbel van SAP Nederland internationaal uit te rollen. De jury zal een vleugje Amerikaans spektakel bij deze presentatie zeker waarderen.

7 tips voor de perfecte presentatie

Jobs en andere Amerikaanse topmannen- en vrouwen zoals Sheryl Sandberg (Facebook), Jeff Bezos (Amazon) en Elon Musk (Tesla/SpaceX) hebben de kunst van zakelijke presentaties geperfectioneerd. Hier zijn zeven tips voor een ijzersterke pitch, keynote of productlancering waar iedere ondernemer zijn voordeel mee kan doen:

1. Helder en bondig taalgebruik
   Een goede presentatie is voor alle aanwezigen te volgen. Houd het daarom kort, krachtig en begrijpelijk. Vakjargon en eindeloze bespiegelingen over productspecificaties zorgen ervoor dat mensen afhaken. Uit onderzoek blijkt bovendien dat overmatig gebruik van ingewikkelde woorden een averechts effect heeft: je komt niet intelligent over, maar juist minder slim.
2. Vertel een boeiend verhaal
   Een (commerciële) boodschap is overtuigender als deze onderdeel is van een interessant verhaal. Dat is het idee achter storytelling. Begin bijvoorbeeld met een persoonlijke anekdote om een ergernis te introduceren en leg vervolgens uit waarom jouw product of dienst dé oplossing is. Of maak mensen nieuwsgierig door aan het begin een tipje van de sluier op te lichten. Zo zorg je ervoor dat het publiek aan je lippen hangt.
3. Straal passie en enthousiasme uit
   Enthousiasme en passie werken aanstekelijk. Als jij niet enthousiast bent over wat je bedrijf maakt of doet, kun je dat ook niet verwachten van anderen. Jobs gebruikte in presentaties dan ook regelmatig woorden als ‘gorgeous’ en ‘amazing’ om bijvoorbeeld het design van nieuwe Apple-producten te omschrijven. Je moet het natuurlijk wel menen, anders prikken mensen er zo doorheen.
4. Vermaak je publiek met humor
   De vorm is minstens zo belangrijk als de inhoud. Een presentatie moet entertainmentwaarde hebben. Een van de beste manieren om je publiek te vermaken is het gebruik van humor. Zo belde Jobs ooit tijdens een keynote naar een Starbucks-filiaal om 4.000 bekers latte te bestellen. Het publiek smulde ervan! Let er wel op dat je presentatie geen sketch wordt. Een grapje op zijn tijd is effectief, maar overdrijf het niet.
5. Pas presentatietrucjes toe
   Het is de bedoeling dat je presentatie blijft hangen. Daar zijn diverse handige trucjes voor. Je bespreekt bijvoorbeeld per slide telkens drie woorden of zinsneden en verdeelt de presentatie in drie onderdelen (intro, middenstuk en slot). Dat aantal is behapbaar voor de hersenen, zowel voor die van jou als van de aanwezigen. Andere trucs zijn het gebruik van beeldspraak en herhaling van je kernboodschap, bijvoorbeeld een catchy slogan.
6. Gebruik simpele, visuele slides
   Stop je slides niet vol met tekst, anders bestaat het risico dat je presentatie verzandt in een voorleessessie. Veel beter is het om de tekst tot een minimum te beperken en in plaats daarvan simpele, visuele slides te gebruiken met grafieken en afbeeldingen die je verhaal ondersteunen. Wees ook terughoudend met animaties, video en audio. Die kunnen je presentatie verrijken, maar moeten wel iets toevoegen.
7. Oefen tot je erbij neervalt
   De presentaties van Jobs komen heel gepolijst over en dat zijn ze ook. De topman begon weken van tevoren met oefenen, zodat hij elk detail kon finetunen. Je hoeft niet elk woord uit je hoofd te leren, want dat kan ten koste gaan van de spontaniteit. Maar de beste presentaties zijn wel degelijk tot in de puntjes voorbereid. Timing, non-verbale communicatie en woordkeuze: alles moet kloppen.

Als jongere kun je niet vroeg genoeg beginnen met het verbeteren van je presentatieskills. Daarom zijn initiatieven als de Junior Company van het Jaar-competitie heel waardevol. Zo kweken we de topondernemers van morgen en zetten we Nederland nog nadrukkelijker op de kaart als innovatieparadijs.

Jan Theodoor Wiltschek, SAP Nederland