Blog: “Komt goed. Dat doe ik wel eventjes…”

Fenna komt verhit de personeelskamer in. Haar ogen schieten alle kanten op. De uitdrukking op haar gezicht is een en al stress! Ik vraag haar om even te gaan zitten. Ze kijkt mij aan en ik zie in haar ogen dat ze op de rand van paniek staat.

“Ik heb helemaal geen tijd om stil te zitten. Ik moet nog zoveel doen. Ik word helemaal gek van mezelf.” Er gaat een golf van herkenning door de personeelskamer. We hebben hier allemaal in meer of mindere mate mee te maken.

Ik blijf Fenna aankijken, klop op de stoel naast me en zeg nogmaals: “Ga zitten en haal even diep adem.” Met tegenzin ploft ze neer.

De beruchte laatste weken van het schooljaar

Het zijn de laatste weken van het schooljaar. Het lijkt alsof iedereen op zijn tenen loopt om het jaar goed te kunnen afronden. Toetsen hier, lessen daar. En dan nog de extra inspanning die we leveren voor de leerlingen die misschien net over kunnen naar het volgende schooljaar. Jup, tijd om het rustig aan te doen deze laatste weken, wat is dat?

“Hoe komt het toch dat ik niet gewoon even pauze kan houden? Er is altijd wat te doen! Leerlingen, kopiëren, een collega die mij aanschiet… Zien ze dan niet dat ik het al druk genoeg heb?” Collega’s om ons heen kijken haar aan en knikken. We weten allemaal hoe het voelt.

Waarom doen wij onszelf dit aan?

Die herkenning is eigenlijk te gek voor woorden. Want hoe graag we ook willen dat we minder aan het werk zijn, en onze aandacht hebben voor de leerlingen en onze lessen, het gebeurt het nog te vaak dat we onszelf horen zeggen: “Die mail checken? Dat doe ik straks wel even” of “Komt goed joh, dat doe ik wel zo wel even tijdens de les…?”

Als ik dit uitspreek naar mijn collega’s zie ik een aantal wat beschamend naar de tafel kijken. Fenna lacht zachtjes. “Shit”, zegt ze, “zo is het precies. Waarom doen we onszelf dit aan?”

Zo gaat het nu eenmaal

Een van de collega’s aan tafel sluit zich aan bij het gesprek: “De dingen die ik tussendoor ‘even’ doe,” terwijl ze met haar vingers de aanhalingstekens uitbeeldt in de lucht, “zijn vaak de dingen die mij niet veel moeite kosten. Maar ik voel dat ik het steeds lastiger vind om ja te blijven zeggen tegen die kleine dingen. Het slokt al mijn tijd op. Maar ermee stoppen? Hoe dan? Als ik thuiskom plof ik moe op de bank. Weer een dag voorbij. Zo zonde dit.”

Want stel je eens voor hoe fijn het is om een moment te hebben tijdens een werkdag om even te ontladen van die ene drukke klas of die pittige vergadering. En wat dacht je van die momenten dat je gewoon even kunt rondlummelen, even niets doen, en lekker bij te kletsen met je collega’s.

Het kan, nee, het moet anders

Waarom werken we ons in het onderwijs helemaal over de kop en stoppen we al die kleine taakjes in een dag? Denk ook een stapje verder: wat hebben onze leerlingen aan al die gestreste, overwerkte docenten? Helemaal niets, dus er is werk aan de winkel.

 Dan de hamvraag: hoe kom je die laatste weken voor de zomervakantie gezond en zoveel mogelijk vrij van stress door op het werk? Ik zal twee kleine tips met je delen:

1. Neem je pauzes serieus.

Deze momenten in je rooster heten niet voor niets ‘pauze’. Kijk maar eens naar de uitleg volgens de Dikke Van Dale: (kortere of langere) rustpoos tijdens het werk, een uitvoering enz., oftewel een fijn moment om de drukte tussen alle werkzaamheden te doorbreken. En als het kan, stap even naar buiten, je snoet in de zon. Beslis zelf of je je even wilt afzonderen van de rest of klets met je collega(‘s). Maak die afspraak met jezelf om dit tenminste tweemaal per week te doen. En bovenal houd je aan die afspraak. Het helpt als jij jouw voornemen deelt met een collega. Als stok achter de deur en hoe fijn is het dat je dit met een collega kunt oppakken.

2. Pak je pleemoment.

Soms heb je van die drukke dagen dat zelfs naar de wc gaan een hele opgave is, want ‘geen tijd!’. Maar ik ga ervanuit dat je minstens een keer per werkdag in elk geval het (docenten)wc bezoekt. Gebruik dit alledaagse ritueel op de werkdag voor een klein rustmoment. Neem de tijd om even bewust te letten op je ademhaling. Volg je in- en uitademing tien keer. Dit heeft twee voordelen: 1) je bent even niet bezig met al die dingen die door je hoofd razen, want je aandacht ligt bij je ademhaling. En 2) als je bewust bent van je ademhaling ga je automatisch wat dieper ademhalen en dat is weer heel positief voor het verlagen van het stressniveau in jouw lijf. Ik zeg win-win situatie.

Voel jij je ongemakkelijk om wat langer op de wc te blijven dan gebruikelijk? Who cares! Sta jij weleens stil hoe lang een collega op de wc zit? Dat dacht ik.

Nog een extra tip, krijg je van mij cadeau. Pas de bovenstaande tips ook thuis toe. Neem je pauze en let een keer extra op je ademhalen. Je hoofd en je lijf zullen je dankbaar zijn.

Terug naar het gesprek in de personeelskamer. Beetje beschaamd, maar ook met een gevoel van opluchting, leunt Fenna achterover in haar stoel en laat haar schouders zakken: “Ik voel wat je zegt. Tijd om meer rust te nemen, al zal dat niet makkelijk zijn.”

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tineke Hoomans, de auteur van deze blog, werkt al meer dan 12 jaar in het voortgezet onderwijs als docent Engels. Daarnaast is zij mindset coach voor hardwerkende docenten die beter willen omgaan met de werkdruk binnen het onderwijs.

Mindset coaching voor docenten: www.tinekehoomans.nl