Bij de huisarts: ook een leermoment

Kinderen sjouwen en spelen erop los op schoolpleinen. Klimmen, klauteren, duikelen, schommelen en rennen. Heerlijk om de energie kwijt te kunnen en nieuwe energie op te doen voor een middag muziek en aardrijkskunde. Maar dan gebeurt het. Een jongetje uit groep 4 ligt huilend onder de nieuw geplaatste vogelnestschommel. De derde al deze week. De huisarts constateert een lichte hersenschudding. Ik stuur de jongen per post een Angry Bird knuffel toe om de pijn te verzachten en houd in mijn achterhoofd dat hier iets moet veranderen.

Populariteit vogelnestschommel

Een vogelnestschommel is een grote hit bij kinderen. Het liefst gaan ze er met vier of zes tegelijkertijd op. Zo hoog als ze kunnen schommelen ze de mand heen en weer. Daar moet een keer een ongelukje mee gebeuren. Of drie in het bovengenoemde geval. De schommel (afmetingen en stevigheid), valondergrond (in dit geval rubbertegels) en obstakelvrije ruimte (vrij ruimte om de schommel heen zodat kinderen daar niet tegenaan kunnen vallen) zijn volledig veilig en volgens de normen geplaatst. De school heeft er aan de 'hard ware kant' alles aan gedaan om het zo veilig mogelijk te maken voor de kinderen.

Veiligheid boven alles

Alle toestellen die geplaatst worden op schoolpleinen zijn veilig, voldoen aan alle wetgeving, krijgen een certificaat en ze worden altijd veilig geplaatst door een eigen montageploeg. Ook de vogelnestschommel. De wetgeving zit zo in elkaar dat er op speeltoestellen nooit ernstige ongelukken kunnen gebeuren. De hard ware is dus helemaal in orde! Maar, er kan natuurlijk wel altijd nog een ongelukje gebeuren zoals een schram of in het slechtste geval een hersenschudding. Maar ook dat hoort bij spelen, bij motorisch leren en bij opgroeien. Een klein ongelukje is helemaal niet erg! Zo heeft een kind weer iets geleerd. En daarvoor zitten ze ook op school.

Afspraken maken

Nu de 'soft ware' nog juist programmeren. De kinderen weten blijkbaar niet hoe ze veilig moeten schommelen op dit toestel. In een openbare speeltuin loopt dit vaak wel los. Dan komen er niet ineens 50 kinderen tegelijkertijd de speeltuin binnen hollen, met z'n allen op de vogelnestschommel af. Dat is bij een schoolplein wel het geval. Hoe ga je hier als directie en leerkrachten mee om?

Vele scholen lukt het om afspraken te maken met de kinderen om op een leuke en veilige manier met het toestel te spelen. Er staat meestal een juf bij als begeleider, die erop toeziet dat er niet meer dan vier kinderen tegelijkertijd op gaan. Er wordt een rij gevormd met wachtende kinderen totdat ze erop mogen. Tevens weten de kinderen dat er iedere dag maar één groep op de schommel mag: maandag groep 3, dinsdag groep 4 etc. Aan de hand van de plek van het toestel op het schoolplein (onderbouw/bovenbouw zone) worden deze afspraken gemaakt met kinderen en leerkrachten. Duidelijkheid en structuur voor iedereen. Dat geldt voor in de school, maar zeker ook erbuiten.

Keuzemogelijkheid

Als je niet op de vogelnestschommel kan schommelen, waar kan je dan wél op spelen? Zorg voor een ruime keuzemogelijkheid voor kinderen om zich te vermaken in de pauze. De vogelnestschommel is populair, maar andere toestellen, elementen en activiteiten moeten net zo aantrekkelijk zijn. Dan maakt het voor kinderen niet uit dat ze even niet op de schommel kunnen en hebben ze direct iets anders gevonden om zich mee te vermaken. Daag ze uit, prikkel hun interesse, doe zelf als leerkracht mee aan een spel! Waarom niet, als de mogelijkheid er is? Je wordt er zelf ook energieker en fitter van!

Zoals George Bernard Shaw het mooi verwoordde: "We stoppen niet met spelen omdat we ouder worden. We worden ouder omdat we stoppen met spelen." Samen spelen en een wedstrijdje doen is nog altijd veel leuker. Dat geldt trouwens ook voor ouders. 'Zet die iPad uit en ga naar buiten!' roep ik nu al wel eens tegen onze zoon van drie. En dan vraagt hij: 'Ga je dan wel met me mee?'. Natuurlijk, ook ik moet mijn gewoonten aanpassen. Maar dat is weer een ander verhaal voor een volgende blog...

Marieke van Schendel, Inspirator scholen bij Yalp