Ambitieus onderwijsconcept gaat strijd aan met kansenongelijkheid

Goud Onderwijs is een ambitieus onderwijsconcept met als doel: het bieden van voortreffelijk onderwijs aan kinderen met een grote prestatiekloof, waardoor deze het beste uit zichzelf kunnen halen. Het concept is geïnspireerd op de Amerikaanse aanpak Uncommon Schools, waarmee met veel succes aan gelijke kansen voor kinderen in achterstandswijken wordt gewerkt. Stichting CED-Groep heeft deze aanpak vanuit de samenwerking met Amerika vertaald en verder ontwikkeld voor toepassing in de Nederlandse onderwijspraktijk.

In Goud Onderwijs komen meerdere beproefde onderwijstechnieken en -concepten van de CED-Groep samen, zoals Teach Like a Champion en Opbrengstgericht werken in 4D. Er zijn drie succesfactoren:

• Andere organisatie binnen de school, met als belangrijkste elementen: leraren worden intensief begeleid en ontzorgd, het directieteam bestaat uit een inhoudelijk leider én een operationeel leider. Er is een nieuwe functie: die van leerlingdecaan, voor de koppeling tussen onderwijs en zorg.
• Keuzes in curriculum: de focus ligt op de basisvaardigheden, taal, rekenen en lezen én op persoonsontwikkeling en burgerschap.
• Gedragscultuur: er is een duidelijk programma voor de manier waarop iedereen in de school met elkaar omgaat.

Rotterdams Goud

In augustus 2020 is de CED-Groep samen met drie Rotterdamse schoolbesturen onder de naam Rotterdams Goud begonnen met de implementatie van Goud Onderwijs. Een van de deelnemende scholen is de Juliana van Stolbergschool. Directeur Jan Jacob Luijendijk licht toe: ‘Wij waren als team al langer bezig met de vraag: hoe kunnen wij nog meer uit onze leerlingen halen dan tot nu toe lukt? We hebben verschillende trainingen gevolgd en waren ook al bezig om ons onderwijs anders aan te pakken. Bijvoorbeeld door minder nadruk te leggen op cijfers en meer op groei en eigen verantwoordelijkheid. Wat is je doel? Hoe wil je daar komen? Wat heb je daarbij nodig? Maar we zochten naar een breder kader om onze ambitie vorm te geven. Ik kwam in aanraking met Goud Onderwijs en dacht meteen: dit zou weleens dé volgende stap voor mijn school kunnen zijn. Het team en ons bestuur Kind en Onderwijs Rotterdam waren enthousiast en samen zien we dit als een kans voor onze leerlingen om meer te bereiken dan ze ooit zelf hadden gedacht.”

‘Vieren van successen met de leerlingen is heel stimulerend’

‘Eerst werkten we met het team aan de voorbereiding. Een dagdeel per week worden we begeleid door een onderwijsadviseur van Stichting CED-Groep. Het hele team is inmiddels getraind in Teach Like a Champion en zelf volg ik een training tot inhoudelijk schoolleider. Elementen uit wat we tot nu toe geleerd hebben, nemen we meteen mee in de hele school. Bijvoorbeeld de afstemming over gedragscultuur. Een eenvoudig voorbeeld daarvan is het gedrag in de gangen, waarin we nu één lijn trekken. We merken dat dit positief werkt op de sfeer in de gang. Wat we natuurlijk ook al deden, maar nu meer bewust, is het vieren van successen met de leerlingen. Dat is heel stimulerend. We kijken uit naar de volgende ontwikkelingen in de school!’

In januari 2021 startte de implementatie op groepsniveau. ‘We starten met de twee groepen zes. Deze leerkrachten worden intensief begeleid bij de inrichting en uitvoering van hun onderwijs. Daarna volgen de groepen vijf en zeven. Zo rolt de aanpak als een olievlek uit over de hele school. Parallel daaraan doet het hele team mee aan de trainingen en studiedagen die nog volgen. Zo blijft iedereen betrokken en gemotiveerd.’

Goud Onderwijs vraagt een andere organisatie binnen de school; de rollen veranderen. ‘Ik heb besloten dat de rol van inhoudelijk schoolleider het beste past bij mijn profiel. Er wordt gezegd dat je ongeveer 60% van je tijd met inhoudelijke zaken bezig moet zijn om goed inhoudelijk te kunnen leiden. In de praktijk ben je helaas veel tijd kwijt aan operationele zaken. Daarom vind ik de splitsing in inhoudelijk leider en operationeel leider een hele goede. Er ontstaat een nieuw soort schoolleiding met de inhoudelijk leider, organisatorisch leider en een leerlingdecaan. Hierbij is de ondersteuning van HRM en de afdeling onderwijs & kwaliteit van ons bestuur essentieel.’

Ambitieus einddoel

Jan Jacob legt de lat hoog. ‘Mijn einddoel: door deze inzet weten we onze leerlingen zo te stimuleren dat ze ook daadwerkelijk meer uit zichzelf halen. Ik ga ervoor dat binnen vijf jaar driekwart van de leerlingen op VMBO-TL of hoger uitstroomt. Dat is ambitieus. Maar ik stel hoge eisen aan mijn team, zij stellen hoge eisen aan hun leerlingen; dan moet ik zelf ook hoog insteken. Vraag ik niet te veel van ze? Leerlingen moeten toch ook gewoon kind kunnen zijn? Dan zeg ik: het is onze taak om kinderen te laten zien hoe leuk leren kan zijn.’

Interesse in Goud Onderwijs?

De implementatie van Goud Onderwijs is begonnen in Rotterdam met een pilot van drie jaar en start in september ook in Den Haag. Gedurende de pilotperiode wordt de aanpak onderzocht op effectiviteit door de Erasmus Universiteit. Er is ruimte voor andere scholen en schoolbesturen om aan te sluiten bij Goud Onderwijs, bijvoorbeeld in het kader van het Nationaal Programma Onderwijs. Belangstelling? Neem dan contact op met projectleider Wendy Koopmans, .

Klik hier voor meer informatie over Goud Onderwijs. 

Dit artikel is afkomstig uit PrimaOnderwijs nr. 3 'Een kansrijke toekomst'.