Alles is hier anders maar ik ben nog steeds hetzelfde

Ze kijkt verdrietig, het meisje uit Venezuela. Ik zie dat ze wil praten, maar er is geen tijd. Het is vrijdag en hectisch. Heel kort hebben we een momentje samen en vertelt ze dat ze haar vriendin niet meer buiten schooltijd mag zien van haar moeder. Als ik haar vraag waarom niet, haalt ze haar schouders op. Ze heeft geen idee.

Op maandag beginnen we zoals gewoonlijk met spreken en luisteren.

“Heb je iets gedaan in het weekend?’’ “Nee mevrouw, ik had straf.’ “Had je nog steeds straf?” vraag ik enigszins verbaasd. ‘Ja, al meer dan twee weken. Ik mag niet naar buiten van mijn moeder.” Dit wil ik niet met de hele klas erbij bespreken, dus we gaan verder met de les en ik zoek een moment waarop we kunnen praten, Gabriela en ik.

Op de gang vertelt ze honderduit, over een vriendin waar ze zo graag komt, over twee meisjes waar ze soms mee buiten loopt en dat dat heel gezellig is en een jongen die ze heeft ontmoet op internet, dat hij langs wilde komen, maar toen ze dat aan haar moeder vroeg, zij boos werd en bleef. Haar ouders zijn bang dat de jongen meteen seks wil met hun dochter en dat hij iets kwaads in de zin heeft, of niet is wie hij zegt dat hij is. Dus …. Telefoon afgepakt en niet meer naar buiten. De jongen is niet echt belangrijk voor haar. Als haar ouders niet willen dat ze met die jongen praat of appt of omgaat, dan doet ze dat niet meer. Ze heeft meteen zijn gegevens verwijdert. Maar haar moeder was nog steeds boos.

Dan ineens stromen de tranen over haar wangen. “Mijn moeder is bang voor jongens in Nederland, maar ik zou dat toch nooit doen? Dat moet ze toch weten dat ik niet zo ben?” Haar moeder vertrouwt haar niet en man, wat doet dat veel pijn. “Alles is hier anders, maar ik ben nog steeds mezelf”, zegt ze en ze kijkt me aan met grote bruine betraande ogen. “Dat weet mijn moeder toch?” Het is hartverscheurend. Ik vraag of ik met haar moeder mag praten, met een anonieme tolk aan de andere kant van de telefoon, maar dat mag niet. Dus doe ik het niet. Dan maar een tip: Probeer aan je moeder uit te leggen wat je mij hebt gezegd. Dus niet boos worden, maar juist aangeven waar jij zo verdrietig van wordt, dat je moeder jou niet vertrouwd en jou blijkbaar niet kent. Dat, ook al is hier alles anders, jij nog steeds jij bent, die nooit zomaar gekke dingen zou doen.

Ze droogt haar tranen en terug in de klas gaat ze enigszins opgelucht verder met haar werk. De volgende ochtend komt ze als eerste de klas in. Ze is tien minuten te vroeg dus de andere leerlingen kunnen niet elk moment binnen lopen.

Heb je nog met je moeder gepraat? vraag ik voorzichtig. Ik hoop natuurlijk dat ze dat heeft gedaan, maar ik kan me ook voorstellen dat dat erg moeilijk is als je 15 jaar bent en je familie het zwaar heeft in dit nieuwe land, waarvan je nog niet eens weet of je er mag blijven.

“Ik heb mijn gevoel gezegd, maar ik heb nu nog meer straf. Ik weet niet waarom.”

Ik weet het ook niet, sterker nog, ik heb geen flauw idee. Misschien heeft het er wel mee te maken dat ik als oer Hollandse, westerse vrouw raad geef aan een meisje met een getraumatiseerde Zuid-Amerikaanse moeder. Ik heb mijn eigen situatie, als moeder van twee pubermeiden, op de moeder geprojecteerd, maar eerlijk gezegd heb ik geen idee hoe zwaar haar moeder het heeft, wat een vlucht met je doet en het alles achter je laten, de onzekerheid en dan in een land komen waar op seksueel gebied alles vele losser lijkt dan in je eigen land. Misschien twijfelde ze wel helemaal niet aan haar dochter, maar is ze gewoon heel erg bang voor alles wat anders is en jongens van 15 die je niet kan verstaan en wel langs willen komen voor je dochter, kunnen dan wel eens net die druppel zijn die je emmer er niet meer bij kon hebben.

En ook al voelt haar moeder het op dit moment misschien niet zo, ze heeft een dochter om trots op te zijn, die altijd netjes vraagt of ze iets mag doen en niets zal doen wat haar ouders niet goed vinden. Al is alles anders om haar heen, zij is zichzelf en dat is heel knap voor een meisje van 15.