Zo breng je het leesplezier terug in de klas!

Wie goed kan lezen begrijpt de wereld om zich heen veel beter. Toch grijpen steeds minder jongeren uit zichzelf naar een boek: 44 procent leest zelfs nooit een boek. Femke en Ruuth vertellen hoe zij het leesplezier weer terugbrengen in de klas. 

‘Leesplezier is één van onze pijlers, want goed kunnen lezen is de sleutel naar een rijkere carrière. Wij willen de intrinsieke motivatie voor lezen bij onze leerlingen aanboren.’ Op de tafel: ‘Het is belangrijk ruimte in te bouwen binnen het curriculum. Bij mij in de klas lezen de leerlingen 1 uur per week een boek. Ik vraag hen: ‘Welk boek zou goed passen bij wat jij leuk vindt? Houd je van voetbal dan is bijvoorbeeld de biografie van Zlatan Ibrahimovic iets voor jou.’ De jongeren mogen overal zitten: op de tafel, onder de tafel, in een hoekje of buiten in een park. Ik maak natuurlijk wel duidelijk dat het de bedoeling is dat zij de tijd ook echt besteden aan lezen.’

Creatieve opdrachten: ‘We koppelen creatieve opdrachten aan het boek, zodat we meer te weten komen over de ervaringen van leerlingen.Zo kunnen zij na het lezen van het boek bijvoorbeeld een game, mindmap of website bij het thema maken. Hiermee verdienen ze punten. Dat is toch veel leuker dan een boekverslag? In de vierde klas houden we een mondeling. Leerlingen vertellen wat ze van het boek vonden. Ze nemen zelf de regie in het gesprek en dat geeft hen en mij veel energie.’

Digitale leermiddelen: ‘Soms zet ik ook digitale leermiddelen in om het leesplezier te vergroten. Zo luistert een leerling weleens een luisterboek of leest een graphic novel (beeldroman). Het is de bedoeling dat een leerling daarna overstapt naar boeken.’

Tips: ‘Ga met leerlingen in gesprek om erachter te komen waar hun interesses liggen. En kies samen een boek dat daarbij past. Blijf continu lezen. Een auto laat je ook niet jaren stilstaan in een garage. Als leerlingen er steeds mee bezig zijn, wordt het ook gemakkelijker. Geef zelf het goede voorbeeld. Als mijn leerlingen een boek lezen, doe ik dat ook. En ik spoor ouders aan om samen met hun kind de krant of Voetbal International te lezen.’

‘Ik moet altijd denken aan een tekst op een poster: ‘Als je niet van lezen houdt, heb je het juiste boek niet gevonden.’ Een quote van J.K. Rowling. Lezen is geweldig. Je kunt via een boek even afreizen naar een andere wereld of je inleven in een avontuurlijk karakter. Lezen is ook belangrijk omdat veel om ons heen met taal te maken heeft, ook de rekenles bestaat uit taal.’

Tips: ‘Ik merk dat bij sommige kinderen het leesplezier verdwijnt omdat ze moeten presteren (bijvoorbeeld omdat ze zoveel mogelijk woorden per minuut moeten lezen) of omdat ze er niet zo goed in zijn. Je kunt het leesplezier in de klas vergroten met leuke en simpele dingen. Maak bijvoorbeeld een bieb met verschillende boeken: korte verhalen, dikke pillen en strips. Kinderen kiezen allemaal één boek uit en vullen dan een aanbeveling in op papier. Stop die vervolgens voorin het boek. Andere kinderen worden hopelijk enthousiast van de boeken die hun klasgenoten aanprijzen.’

Stapel boekenruggen: ‘Wat ook leuk is: print een aantal lege boekenruggen uit (op wit papier) en laat de leerlingen de titel van hun boek erop zetten en het versieren. Plak alle boekenruggen op het raam of op de deur en je ziet de stapel gelezen boeken groeien.’

Schrijver in de klas: ‘Voor coronatijd kregen de kinderen een krat vol boeken van 1 schrijver, zoals van Arend van Dam, Nanda Roep, Marlies Slegers of Manon Sikkel. Ze kregen 3 of 4 weken de tijd om een boek te lezen. Dan kwam de schrijver in de klas om iets over zichzelf en de boeken te vertellen. De kinderen maakten via Kahoot een quiz met vragen over de schrijver en de boeken om deze vervolgens met de schrijver zelf te spelen. Erg leuk en interactief.’

Websites: ‘Toen ik nog een eigen klas had (groep 8) gebruikten de kinderen naast Kahoot ook andere digitale leermiddelen om het leesplezier te vergroten. Ik liet ze informatie opzoeken via bepaalde websites. Denk aan onderwerpen als de Tweede Wereldoorlog. Ze maakten daar een mindmap van, wisselden de informatie uit met een klasgenoot en vatten de informatie samen in hun eigen woorden. Ook schreven de kinderen een recensie over een boek, een film of een game. Daar maakte ik weleens, met toestemming, een foto van en plaatste die op Twitter. We tagden de schrijver en bekeken samen of hij of zij hierop reageerde. Dat is weleens gebeurd.’

Dit artikel is eerder verschenen in PrimaOnderwijs nr. 1 'Trek alles uit de boekenkast'.