Start het schooljaar goed met Digi ABCD

Het nieuwe schooljaar is gestart. Mooie gelegenheid om meteen met de tips van het nieuwe Digi ABCD aan de slag te gaan! Om leraren en ouders te ondersteunen bij de mediaopvoeding van kinderen heeft Mediawijzer.net het Digi ABCD voor ukkies ontwikkeld. Het Digi ABCD geeft tips over hoe ouders kinderen in de digitale wereld kunnen begeleiden en betrekt hier ook het onderwijs bij. Krista Okma is ontwikkelingspsycholoog, ze coördineerde het Iene Miene Mediaonderzoek 2018 en ontwikkelde het Digi ABCD. PrimaOnderwijs vroeg haar naar de uitkomsten van het onderzoek, wat het Digi ABCD inhoudt en waar leraren en ouders op moeten letten bij mediaopvoeding.

Door Riemke Tijmes

Digi ABCD voor ukkies

Het Iene Miene Media onderzoek wordt jaarlijks uitgevoerd en kijkt hoe het mediagebruik bij jonge kinderen van nul tot zes jaar eruitziet en de rol van ouders daarbij. Voor het onderzoek uit 2017 is gekeken naar opvoedvaardigheden van ouders. Voor het onderzoek in 2018 is onderzocht hoe ouders de digivaardigheden van hun kind inschatten. Krista Okma, ontwikkelingspsycholoog: ‘Wat kunnen en weten kinderen al op die jonge leeftijd als het gaat om media, wat is het beeld dat ouders daarvan hebben en klopt dat ook met elkaar?’

Krista Okma: ‘Laat je kind niet helemaal los en zorg voor balans’

Korte gesprekken voeren

Uit het onderzoek kwam een aantal bijzondere cijfers. Krista: ‘De helft van de ouders denkt dat het leerzaam is als een kind alleen naar een Youtube filmpje kijkt, maar op deze jonge leeftijd is dat gewoon nog niet zo.’ Ze zegt dat ‘kinderen alleen iets van een filmpje leren als een ouder er naast gaat zitten en daar korte vragen over stelt.’ Door korte gesprekken te voeren met een dreumes of kleuter ga je volgens Krista eigenlijk pas meerwaarde toevoegen. Krista: ‘Er moeten nog een heleboel andere dingen gebeuren. Door te spelen met elkaar en te communiceren leren kinderen bijvoorbeeld omgangsnormen. Dat leer je niet vanaf een scherm.’

Reclame

Uit het onderzoek blijkt ook dat 43 procent van de ouders denkt dat jonge kinderen in staat zijn om reclame te herkennen. Volgens Krista kunnen jonge kinderen dit nog niet: ‘Omdat jonge kinderen nog niet begrijpen dat andere mensen de intentie hebben om jou te verleiden.’ Daarnaast weet een derde van de ouders niet dat kinderen het verschil tussen echt en nep niet zien. Krista: ‘Kinderen begrijpen op deze jonge leeftijd niet dat de ketchup geen echt bloed is of dat het geen echt pistool is.’ Je kunt de kinderen in een geval dat ze iets eng vinden daarom beter troosten en afleiden dan vertellen dat iets nep is.

Handvatten

Om ouders en leraren handvatten te bieden en beter in te lichten over de ontwikkelingsfase van jonge kinderen en de daarbij horende digivaardigheden is het Digi ABCD ontwikkeld. Het biedt praktische tips voor ouders. Download het Digi ABCD hier.

Krista ziet ook zeker een belangrijke rol voor scholen in mediaopvoeding. Volgens haar geven veel scholen al aandacht aan mediaopvoeding. Belangrijk daarbij is aandacht voor vragen als: hoe ga je om met privacy, wat deel je wel en wat deel je niet, hoe ga je om met WhatsApp? Krista voegt toe: ‘Kinderen kijken naar het schooljournaal en hebben daar gesprekken over met elkaar in de klas. Dat is ook mediaopvoeding.’ Ze benadrukt het belang van op een flexibele manier bezig zijn met media in de klas: ‘Het is nu vaak óf je bent online of offline.’ Terwijl er volgens haar veel apps zijn om een combinatie tussen off- en online te maken. Bijvoorbeeld het doen van een speurtocht via een app of op je telefoon de voortgang van je moestuintje bijhouden.

Ouders en school op een lijn

Krista vindt het van belang dat ouders en scholen op een lijn komen wat betreft mediaopvoeding. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van oudervoorlichting en informatieavonden. Krista: ‘De dialoog met elkaar aangaan helpt enorm. Dit is echt een thema waar ouders ook een heel grote informatiebehoefte hebben en het ook fijn vinden om die informatie vanuit school georganiseerd te krijgen.’ Zo zijn er verschillende opvattingen over de hoeveelheid gewenste schermtijd. Krista: ‘Ouders zijn vaak heel erg gefocust op het aantal minuten dat hun kind dagelijks op een scherm zit, maar dat is ingewikkeld want schermen zijn overal. Dat is bijna niet te bewaken. Er moet een goede balans zijn qua schermtijd en andere offline activiteiten en het is beter je te focussen op wat je kind op een scherm doet dan op hoe lang je kind ermee bezig is. Het is eigenlijk gek dat we dat geneigd zijn om los te laten wat kinderen qua media zien maar we wel zorgen voor de beste schoenen en scheenbeschermers voor onze kinderen als ze bijvoorbeeld op voetbal zitten.’

Over Krista Okma

Krista Okma is ontwikkelingspsycholoog en houdt zich onder andere bezig met mediaopvoeding. Ze heeft in 2017 en 2018 het Iene Miene Media onderzoek gecoördineerd. Samen met andere opvoedexperts, ouders en praktijkprofessionals heeft ze de Mediadiamant ontwikkeld. Voor het Nederlands Jeugdinstituut heeft Krista een media toolbox geschreven.