Bezig met laden...
Scholen worden de komende twee schooljaren ondersteund met het Nationaal Programma Onderwijs (NP Onderwijs), een investeringsprogramma van het kabinet om de gevolgen van de coronacrisis voor leerlingen op te vangen en coronavertragingen in te lopen. Over hoe scholen dit aanpakken ten aanzien van taal- en leesvertragingen ging PrimaOnderwijs in gesprek met Nico Woudwijk, directeur van basisscholen Op 'e Trije en De Oanset in Ferwert en Ried, en Linda Kroon, directeur van basisschool De Griffel in Zeist.
‘Onze scholen zijn klein (gem. 50-60 leerlingen per school, red.), dus we zijn ontzettend blij met de middelen die beschikbaar komen’, vertelt Nico. ‘Het is veel geld en we willen graag dat het goed besteed wordt. Daarom hebben wij gekozen voor duurzame interventies.’ Linda vult aan: ‘De interventies die wij hebben gekozen sluiten aan bij de al ingezette schoolontwikkelingen en zijn daardoor duurzaam. Ik ben heel blij met de extra mogelijkheden en middelen die we krijgen vanuit het NP Onderwijs. Mede dankzij het NP Onderwijs kunnen we onze plannen nu doorzetten voor volgend schooljaar.’
Korte lijntjes met leerlingen
Gelukkig is het niet alleen maar kommer en kwel geweest afgelopen schooljaar. Linda: ‘Ik vind het jammer dat er veel focus gelegd is op de achterstanden. Er zijn ook mooie dingen ontstaan tijdens de coronacrisis.’ Zo viel het niet mee om kinderen van boeken te voorzien toen de school dicht was. ‘We hebben een samenwerkingsovereenkomst met de bibliotheek op school en besloten om boeken mee naar huis te geven. Het risico dat de boeken niet terug zouden komen, namen we op de koop toe. Ook hebben de leerkrachten veel filmpjes gemaakt waarin ze voorlazen en vragen stelden aan de leerlingen en hebben wij leerlingen die moeite hebben met lezen extra ingepland om samen online te lezen. Zo hebben we het leesonderwijs geprobeerd voort te zetten en dat is aardig gelukt. We hopen dat we ouders middels de filmpjes en het geven van informatie bewust hebben kunnen maken van het feit dat lezen zo ontzettend belangrijk is.’
Nico: ‘Op onze scholen hebben we op sociaal-emotioneel vlak geen enkel probleem gehad afgelopen jaar. Uit veiligheidslijsten van WMK en tevredenheidsonderzoeken is gebleken dat we juist enorm goed hebben gescoord op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen. Ik denk omdat we op beide scholen met preventieve methodes werken. En tijdens de lockdowns hebben onze leerkrachten korte lijntjes gehouden met de leerlingen door veel met de leerlingen (via Teams) te bellen. Kinderen met specifieke onderwijsbehoeftes hebben we uitgenodigd op school.’ Linda: Ook op de Griffel hebben wij een goede score behaald op de vragenlijst van Vensters PO ten aanzien van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Leerlingen waarover wij ons zorgen maakten, hebben wij preventief op school laten komen tijdens de lockdown.
Ontwikkeling van leerkrachten
Op het gebied van zowel technisch, als begrijpend lezen, hebben Nico en zijn team aan de hand van methodetoetsen en de eindtoets wel geconstateerd dat de scores onder het landelijk gemiddelde zaten. ‘Wij denken dat corona hier zeker van invloed op is geweest. We hebben leesmomenten aangeboden online, maar dit bleef vaak maar bij een kwartiertje per dag.’ Ook Linda ziet op haar school dat in twee groepen de resultaten lager waren dan verwacht. De overige groepen hebben goed of zelfs hoger dan verwacht gescoord. ‘In de groepen met lage resultaten zitten veel kinderen met dyslexie. We zijn gewend om te kijken naar wat de wetenschap zegt over de effectiviteit van bepaalde interventies in de praktijk. De keuzes die wij gemaakt hebben uit de menukaart van NP Onderwijs zijn een logisch vervolg op de schoolontwikkelingen waarmee wij al bezig waren. We hadden een tijdelijke leerlingdip en moesten daardoor eigenlijk terug in het aantal groepen. Nu kunnen we met de interventie ‘klassenverkleining’ 8 kleine groepen formeren. Daarnaast gaan we onder andere schoolbreed extra aandacht besteden aan ‘instructie in kleine groepen’ en ‘metacognitie en zelfregulerend leren’.
Dankzij de financiёle middelen van het NP Onderwijs heeft Nico voor ‘zijn’ scholen kunnen kiezen voor een duurzame oplossing voor de lange termijn. ‘Het bieden van extra uren onderwijs als mogelijke interventie is fijn, maar ik geloof er meer in om de kennis en de gereedschapskist van leerkrachten uit te breiden.’ Zo gaat taal- en leesonderwijs expert Karin van de Mortel een jaar lang scholing verzorgen en leerkrachten voorzien van feedback door video’s van hun technisch en begrijpend lezen lessen te analyseren, waarna de leerkrachten de opgedane kennis in de praktijk zullen brengen. ‘Op deze manier willen we het leerkrachthandelen verbeteren, wat ten goede zal komen aan de ontwikkeling van de leerlingen.’ Basisschool De Oanset zal zich met twee andere scholen uit de omgeving richten op de scholing van technisch lezen, zodat ze een lerend netwerk creёren. Nico: ‘Het uitwisselen van ervaringen, opgedane kennis en waar leerkrachten mogelijk tegenaan zullen lopen in het traject, zie ik als heel waardevol.’ Basisschool de Griffel zet in op professionalisering van de leerkracht op zowel team- als groepsniveau. Aan de hand van studiedagen die zij zelf vormgeven (evidence informed) wordt een vertaling gemaakt naar de onderwijsplannen van de verschillende werkgroepen. Lessen worden samen voorbereid, er wordt bij elkaar in de klassen gekeken en de werkgroepen nemen het team inhoudelijk steeds mee in het proces van hun vakgebied. Zo hebben zij onder andere de afgelopen twee jaar teambreed het LIST-lezen ingevoerd onder leiding van de betreffende werkgroep. Linda: ‘Vanuit de school vinden we de ontwikkeling van de leraar heel erg belangrijk; hoe ziet een goede les eruit, hoe geef je een goede instructie, hoe zorg je ervoor dat de metacognitie van leerlingen verder verstevigd wordt? Vervolgens kijken we naar wat bewezen effectief is en wat niet. Wij hebben gekozen voor logische interventies, passende bij ons jaarplan. We doen er liever een paar goed, dan heel veel half. Door de middelen van het NP Onderwijs kunnen we dit nu uitvergroten en er volop mee aan de slag.’
Waarom het Nationaal Programma Onderwijs?
De coronacrisis vraagt veel van iedereen in het onderwijs, van basisschool tot universiteit. De jongste generaties in ons land worden hard geraakt. Het leren is vertraagd, en het sociale leven stond lang stil. Iedereen in het onderwijs werkt zich ondertussen een slag in de rondte. Deze pijn van de pandemie verdient extra aandacht. Daarom heeft de overheid in totaal € 8,5 miljard uitgetrokken voor een Nationaal Programma Onderwijs. Dit wordt de komende twee schooljaren door onderwijsinstellingen geïnvesteerd in de sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling van leerlingen en studenten, en in het inhalen van vertragingen als gevolg van corona. Daarvoor kiezen ze uit een menukaart van kansrijke interventies.
Kijk voor meer informatie over het programma en praktijkverhalen op www.nponderwijs.nl.
Dit artikel is afkomstig uit PrimaOnderwijs nr. 1 'Trek alles uit de boekenkast'.
Reacties