‘Het opdoen van een muzikale ervaring vind ik belangrijker dan de theorie’
Tom Smit is muziekdocent op het Segbroek College in ‘Beatstad’ Den Haag. Waar hij 20 jaar geleden leerlingen nog noten liet laten ‘stampen’, maakt hij tegenwoordig gebruik van allerlei digitale tools en programma’s om zijn muzieklessen te verrijken. ‘We hoeven niet langer lesjes uit een boek af te draaien, maar laten leerlingen op een veel leukere manier kennismaken met muziek.’
Eén van de digitale muziekprogramma’s die Tom gebruikt is Earz. ‘Dat is een fijn oefenprogramma waarbij je ook de voortgang kunt monitoren. Het programma kan heel simpel beginnen met het herkennen van instrumenten en tonen tot aan leren lezen van noten. Bij muziekles vind ik muziek maken het allerbelangrijkst. Spelen, zingen en componeren zijn dan de belangrijkste drie componenten in onze lessen. Maar daarnaast vinden we ook dat er iets aan theorie gedaan moet worden. In de bovenbouw kunnen leerlingen voor muziek kiezen. Als ze dan helemaal niets weten over noten lezen of ritmes herkennen, wordt dat zwaar. We hebben daarom een curriculum geschreven voor die theorie, gebaseerd op Earz.’
"De leerlingen zijn bij zoveel vakken al puur cognitief bezig. Muziek leren spelen valt voor hen niet onder leren"
Earz biedt muzieklesspellen op verschillende niveaus. Gamend muziek leren luisteren, instrumenten herkennen en muziek leren lezen. ‘Met Earz kunnen leerlingen zelfstandig werken. In het docentendeel kun je een klas aanmaken. Hierdoor kun je de voortgang volgen. Omdat leerlingen zelfstandig met Earz werken op één van de Macs in het lokaal of op de mobiele telefoon tijdens een tussenuur of thuis, gebruik ik de voortgang niet voor een harde beoordeling. Ik houd het wel bij in Magister maar met de weging op nul. Misschien kijkt er wel iemand die muzikaal onderlegd is met de leerling mee. Er kan vrij eenvoudig worden valsgespeeld. Vanwege dit interview vroeg ik vandaag aan leerlingen wat ze van Earz vinden. Een leerling die eigenlijk niet zo goed is in de klas, maar wel hoge scores haalt in Earz, gaf schoorvoetend toe dat hij inderdaad hulp heeft gehad. Ik zie Earz dus vooral als een goed oefenprogramma. Er is overigens wel een optie om zelf toetsen te maken, die zou je dus klassikaal kunnen inzetten. Maar aangezien ik maar 50 minuten per klas (vwo 1 tot en met 6) in de week lesgeef, vind ik het laten opdoen van de muzikale ervaring belangrijker dan de theorie. De leerlingen zijn bij zoveel vakken al puur cognitief bezig. Muziek leren spelen valt voor hen niet onder leren.’
"Als je leerlingen vertelt dat Spike op deze school heeft gezeten of de drummer van Son Mieux, dan zien ze dat dat ook echt bereikbaar is!"
Met Earz kunnen leerlingen op hun eigen niveau, in een eigen tempo oefenen. ‘Er zijn leerlingen die al noten kunnen lezen. Er zijn zelfs leerlingen die aangeven dat ze later naar het conservatorium willen. Zij kunnen zich met Earz storten op die veel lastigere theorie en vast flink oefenen met muziekexamens. Die zijn behoorlijk pittig. Andere leerlingen hebben juist meer uitleg nodig of meer tijd om fragmenten te oefenen. In Earz zit een feedbacksysteem en een optie waar meer uitleg wordt gegeven. Iedere leerling heeft zo zijn eigen leerstijl. Eén ding hebben de meesten echter wel met elkaar gemeen en dat is dat ze de theorie veel minder leuk vinden. Het spelelement in Earz, waarbij ze scores kunnen bijhouden, competitie hebben en badges kunnen verdienen, vinden ze geweldig!’ Tom toont me de hoogste score: ‘Dit meisje wil naar het conservatorium en dat zie je aan haar score! Vroeger op conservatorium mocht muziek maken niet fun zijn, want dat was een serieuze zaak. Nu als docent wil ik dat leerlingen een leuke ervaring met muziek opdoen en dat ze het naar hun zin hebben. Op deze school doen veel kinderen hun eerste muzikale ervaring op. En sommigen daarvan gaan echt door in de muziek. Als je leerlingen vertelt dat Spike op deze school heeft gezeten of de drummer van Son Mieux, dan zien ze dat dat ook echt bereikbaar is!’
Interview en foto Vanessa Pelle