8 x lesideeën voor het vak scheikunde

Scheikunde kun je op allerlei manieren vormgeven. Heb jij nieuwe inspiratie nodig? PrimaOnderwijs zocht de leukste lesideeën voor je uit, zowel voor het primair als voortgezet onderwijs! 

1. C3

C3, het Centrum JongerenCommunicatie Chemie, biedt allerlei lessen aan waarmee je scheikunde onder de aandacht brengt. Zo is er voor de onderbouw van het primair onderwijs het verfexperiment. Met de digibordles leren leerlingen hun eigen verf maken, testen en verbeteren. Daarnaast kun je gratis een doos van 32 labkaarten bestellen. Andere digibordlessen waarmee je aan de slag kunt zijn het cupcake-experiment, Sterker dan sterk en Los het mysterie op.

Ook voor het voortgezet onderwijs is er gratis lesmateriaal beschikbaar. In de Future4U-lessenserie staat onderzoeken en ontwerpen centraal. Elke experimentles bestaat uit een opdracht, werkblad en docentenhandleiding. Deze kun je hier downloaden. Je kunt het ook over een heel andere boeg gooien en een gratis gastles aanvragen over kunststof. Gegarandeerd een leerzame les!

2. Rijksmuseum

Scheikunde en het Rijksmuseum? Ja zeker, er schuilt meer chemie achter schilderijen dan je denkt. Welke chemische reacties kunnen er in een drogende olieverf plaatsvinden? En hoe kun je meten of Rembrandt met verkoolde botten schilderde? Het zijn voorbeelden van vragen die bij schilderijen uit het Rijksmuseum horen. Op de website staan 7 scheikunde lessen die elk over een ander schilderij gaan. De lessen bestaan uit een lesbrief en bijbehorende PowerPoint met afbeeldingen (gratis te downloaden).

3. NEMO

Bij een bezoek aan NEMO is er genoeg te doen omtrent scheikunde. Naast alle proefjes op locatie is er ook lesmateriaal beschikbaar op de website. Zo is er een lessenserie over Biomassaconversie. Deze bestaat uit een practicum met begeleidende vragen en opdrachten. Je kunt ook aan de slag met een beknopte lesbrief over de chemie achter een laserprinter.

Op zoek naar meer lesideeën ontwikkeld door musea? PrimaOnderwijs schreef er eerder een artikel over. Je leest het hier.

4. WeCycle

Recycling van afgedankte elektrische apparaten en energiezuinige lampen, oftewel e-waste, is ontzettend belangrijk. De grondstoffen kunnen namelijk weer opnieuw gebruikt worden. Wat weet jouw klas eigenlijk over grondstoffen? Met de werkbladen die beschikbaar zijn op de website van WeCycle kunnen leerlingen van groep 5 t/m 8 kennismaken met de eigenschappen van grondstoffen. Voor het voortgezet onderwijs is er lesmateriaal beschikbaar met als thema ‘Urban Mining’.

5. Plastic Soup challenges

De bestrijding van de ‘plastic soup’ is nog altijd een actueel thema. Vanaf schooljaar 2019/2020 is er voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs gratis lesmateriaal over dit thema beschikbaar. Aangeboden voor de Plastic Soup Foundation. Het materiaal bestaat uit een introductieles en verschillende challenges. Een groot deel van de challenges sluit aan bij het vak scheikunde/science. Een challenge neemt ongeveer 1 tot 3 lesuren in beslag. De lessen, docentenhandleidingen, werkbladen en bijlagen zijn beschikbaar op LessonUp.

6. Scheikundewedstrijden

Wist je dat er verschillende wedstrijden zijn voor jongeren op het gebied van scheikunde? De Nationale Scheikundeolympiade vindt jaarlijks plaats. Het is een mooie uitdaging voor scheikunde leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Meedoen aan de scheikundeolympiade is bovendien een goede voorbereiding op het eindexamen. Op de website wordt de datum voor de komende editie bekend gemaakt. Ook kun je hier de meest recente toetsopgaven vinden.

Daarnaast is er de European Union Science Olympiad (EUSO). Zowel biologische, chemische als natuurkundige elementen worden hier getest door teams van havo/vwo leerlingen. In september ontvangen veel scholen een uitnodigingsbrief. De eerste voorrondes zijn in november/december op verschillende universiteiten en een hogeschool. Half februari vindt de nationale eindronde plaats. De winnende teams mogen voor Nederland strijden op Europees niveau.

Voor havo- en vwo-leerlingen van 15 jaar of jonger is er de International Junior Science Olympiad (IJSO). Het belangrijkste doel van de organisatie is het uitdagen en stimuleren van geïnteresseerde leerlingen op het gebied van science en technologie. Willen leerlingen uit je klas meedoen? Je kunt hier voorbeeldopgaven downloaden voor extra oefening in de les. Lees hier over de editie in 2017.

7. Proefjes.nl

Misschien ken je de website al, maar op proefjes.nl vind je tal van ideeën voor het primair en voortgezet onderwijs. Proefjes voor een themales over zuren en basen, water en zeep of proefjes over chemische reacties. Je kunt het zo gek maken als je wilt!

8. Periodiek Systeem app

Het periodiek systeem voor leerlingen saai en moeilijk? Niet met de app Periodiek Systeem Quiz! De app bevat 29 niveaus. Op elk niveau kun je 20 tot 25 chemische elementen oefenen. Leerlingen kunnen hun score vergelijken met andere spelers en zien hoe hoog ze in de ranglijst staan. De app is gratis te downloaden in Google Play.

De Chemische elementen Namen Quiz is een goed alternatief wanneer je op school gebruik maakt van Apple devices. Deze app bestaat uit een basiselementen quiz, een geavanceerde elementen quiz en een quiz met alle 118 chemische elementen. Een extraatje is een quiz die specifiek gericht is op de atoomnummers. Je download de app hier gratis.

Heb jij suggesties voor een alternatieve scheikundeles? Mail dan naar