7 vaardigheden van een goede docent + WIN

Als leraar wil je vaak het beste uit je leerlingen halen. Als ze na een aantal jaar de schoolbanken verlaten, hebben ze ook een bepaalde ontwikkeling doorgemaakt. De rol van een docent speelt daarbij een belangrijke rol. Trainer en coach Klaas Jan Terpstra en Rolien Dijksterhuis onderscheiden zeven vaardigheden waaraan goede leraren voldoen. Start het nieuwe schooljaar goed en denk aan deze kwaliteiten die samen het fundament voor een positief leerklimaat vormen. 

1. Didactisch meesterschap

Een goede les begint bij een goede didactische opbouw en effectieve werkvormen. Je zorgt voor duidelijkheid, structuur en je houdt rekening met de spanningsboog van leerlingen. Er moeten duidelijke leerdoelen worden opgesteld, om vervolgens te bepalen wat de leerlingen nodig hebben om die te kunnen bereiken. Een goed opgebouwde les helpt om mogelijk ongewenst gedrag en ordeproblemen te voorkomen.

2. Pedagogisch meesterschap

Met deze vaardigheid creëer je een positief en veilig pedagogisch klimaat. Als leerlingen zich veilig voelen in de groep, kunnen ze doeltreffend leren en maken ze een positieve ontwikkeling door. Ook moeten leerlingen zelf vaardigheden aanleren die ze kunnen gebruiken binnen hun leerproces. Denk hierbij aan competenties om te kunnen samenwerken. De manier waarop leerlingen onderling op elkaar reageren, het pakket van ongeschreven regels volgens welke je je als leerling in de groep hoort te gedragen, bepaalt voor een deel de veiligheid van de leerling als individu binnen de groep. Docenten hebben ook invloed op het groepsproces, zij hebben immers de leiding.

3. Persoonlijk leiderschap

Bij sommige klassen is het lastig om als leraar de regie volledig te nemen. Er zijn bepaalde factoren die belangrijk zijn voor de manier waarop je leiding geeft aan een groep. Macht zorgt er bijvoorbeeld voor dat leerlingen zich de onderliggende, verliezende partij vinden. Het is dan een kwestie van tijd voor ze zich tegen je gaan keren. Juist een positieve relatie creëren zorgt voor een beter leerklimaat. Daarnaast speelt ook de persoonlijkheid van een docent een rol in de manier van leidinggeven. Wie ben je als docent? Hoe kom je over op leerlingen? Hoe zie jij jezelf? Wanneer je deze vragen goed kunt beantwoorden, ben je een goede stap op weg naar goed leiderschap.

4. Zelfverantwoordelijkheid 

Deze kwaliteit gaat over de manier waarop de leraar de vrijheid van kiezen en handelen creëert. Dit gaat via een aantal stappen:

Stap 1: bewustwording van de onderbewuste patronen die bepalen hoe je als docent reageert op verschillende situaties
Stap 2: bewust kiezen wat je wilt veranderen en wilt ontwikkelen
Stap 3: het in de praktijk brengen van je nieuwe gedrag

5. Systematisch leiderschap

In de ene klas kunnen leraren wel fijn werken, terwijl het in andere klassen moeizaam gaat. Door middel van bepaalde interventies kun je de veiligheid binnen een groep weer stimuleren. Daarnaast speelt ook de ontwikkeling van het kind vanuit huis een belangrijke rol. Hoe zij zijn opgevoed is bepalend voor de manier waarop zij zich in de klas gedragen. Met systematisch leiderschap kun je er met pedagogische interventies ervoor zorgen dat elke leerling een plek heeft binnen een groep waardoor hij/zij zich positief kan ontwikkelen.

6. Dialogisch meesterschap

Er zijn verschillende situaties waarin het nodig is om een gesprek met een leerling te voeren, soms ook met zijn/haar ouders erbij. Specifieke gespreksinterventies kunnen helpen om een zo optimaal mogelijke relatie op te bouwen met je leerling en hun ouders. Communiceren met je collega’s of leidinggevende gaat via andere strategieën. Een goede balans hiertussen, draagt bij aan goede docentschap.

7. Synergetisch meesterschap

Als docent ben je niet alleen leider van je klas, maar je bent ook onderdeel van een team, en dus het schoolsysteem. Het is belangrijk om te weten wat jouw plek als docent is en welke kwaliteiten je bezit. Door dit te weten kun je optimaal werken aan je eigen professionalisering.

WINACTIE

Bovenstaande vaardigheden komen uit het boek ‘De zeven kwaliteiten van de meesterlijke docenten’ van Klaas Jan Terpstra en Rolien Dijksterhuis. Het boek geeft praktische tips om deze vaardigheden tot uiting te brengen. Wij mogen 3 exemplaren weggeven! Stuur een e-mail naar en laat ons weten over welke vaardigheid/vaardigheden jij meer wilt weten. Je kunt meedoen t/m 9 september, daarna worden de winnaars per e-mail op de hoogte gesteld.