4 en 5 mei Denkboek 2021: De Tweede Wereldoorlog in het Caribisch gebied

In de komende editie van het 4 en 5 mei Denkboek is meer aandacht voor de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog in de voormalige koloniën: Nederlands-Indië, Suriname en de Caribische gebiedsdelen van het Nederlands Koninkrijk. Zo is de oorlogsgeschiedenis van de voormalige Nederlandse Antillen erg onbekend. Hier wil het Nationaal Comité 4 en 5 mei verandering in brengen. De Nederlandse Antillen – zoals het gebied destijds bekend stond – zijn in de jaren 40 als onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden officieel in staat van oorlog met Duitsland. Maar de Antillen worden niet bezet. Toch spelen de eilanden een cruciale rol in de wereldgeschiedenis, omdat de eilanden de olie leveren voor de schepen en vliegtuigen van de geallieerden.

Op 10 mei 1940 valt nazi-Duitsland Nederland binnen. De Staten van de Nederlandse Antillen komen bijeen en betuigen hun steun aan koningin Wilhelmina en de regering in ballingschap. De verslagenheid op de eilanden is groot. Mensen weten niet wat er staat te gebeuren en leven mee met de mensen in Nederland. Vrijwel direct worden op alle eilanden ongeveer 200 Duitsers opgepakt en gevangengezet. Onder hen zijn ook bemanningsleden van Duitse schepen die op die dag toevallig in de havens liggen. Een deel van de boten wordt door de Duitse bemanning tot zinken gebracht, zodat deze niet in handen komen van de geallieerden. Ook 41 Nederlanders met pro-Duitse ideeën worden opgepakt samen met hun gezinnen, evenals een groep Joodse Duitsers. Ze worden allemaal bij elkaar opgesloten in een kamp op Bonaire.

In de dagen die volgen komen eerst Franse mariniers en daarna ook honderden Britse soldaten naar Aruba en Curaçao om de olieraffinaderijen te beschermen. De lokale politiemacht, de schutterij, helpt ook mee om de eilanden te beschermen. Dienstplichtige mannen van alle eilanden worden hierbij ingezet. Na het bombardement op Rotterdam geeft Nederland zich over op 14 mei 1940. Alle overzeese contacten worden verbroken. Ook de Antillen zijn nu officieel in staat van oorlog.

Het eerste oorlogsjaar merken de mensen nog weinig van de oorlog, maar de dreiging van nazi-Duitsland wordt wel degelijk gevoeld. Men weet dat de nazi’s de olietoevoer willen blokkeren. De eilandbewoners worden voorbereid op luchtaanvallen, al lijkt het waarschijnlijker dat de nazi’s de olieraffinaderijen zelf niet zullen bombarderen omdat zij hopen deze later zelf te kunnen gebruiken.

In februari 1942 wordt de beveiliging opgeschaald: er komen 1400 Amerikaanse soldaten naar Curaçao en 1100 naar Aruba. De komst van de Amerikanen zorgt voor veel werk. De soldaten moeten eten, maar willen ook vermaakt worden. De invloed van de Amerikanen op met name jongeren is groot, ze nemen de kledingstijl van de Amerikanen over, ze drinken cola en luisteren naar Amerikaanse muziek.

(...)

Lees het volledige artikel online.

Bestel het 4 en 5 mei Denkboek

Aan de slag met het 4 en 5 mei Denkboek?
Bestel voor elke leerling van groep 7 een gratis boekje. Dat kan tot 18 december 2020 via onderwijsinformatie.nl/4en5mei. Mis ’m niet!

Meer informatie over het boekje en de bijbehorende digitale lessen vind je op 4en5mei.nl.