Bezig met laden...
Ben je op zoek naar de wetenschappelijke kennis, handvatten en praktijkvoorbeelden als het gaat om rekenen-wiskunde? Op vier thema-pagina’s op Onderwijskennis geeft het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) informatie voor leraren die lesgeven aan kinderen vanaf de kleutertijd tot en met de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Aan de themapagina’s hebben onder meer meegewerkt Hans van Luit, hoogleraar Orthopedagogiek aan de Universiteit Utrecht en Michelle Oudshoorn, schoolopleider/ coach voor starters van PCBO Rotterdam-Zuid.
- In totaal zijn vier pagina’s gemaakt voor Onderwijskennis.nl voor de doelgroepen:
groep 1 en 2 - groep 3 tot en met 5
- leerlingen van 10-14 jaar
- sbo en (v)so
Bekijk ze op www.onderwijskennis.nl/rekenen-wiskunde
Op de pagina’s worden onderwijswetenschap en -praktijk gecombineerd en uitgelegd in een overzichtsartikel, kennis uit onderzoek, handvatten uit onderzoek, praktijkvoorbeelden, antwoorden op praktijkvragen en opties tot verdere verdieping. Hans werd vanwege zijn onderzoekexpertise door het NRO benaderd om mee te werken aan twee van de pagina’s. Om ervoor te zorgen dat de wetenschappelijke kennis op de themapagina’s goed aansluit op de praktijk is ook een aantal mensen uit het onderwijsveld betrokken.
Michelle is daar één van. “Het is belangrijk dat we aanpakken gebruiken die bewezen effectief zijn. Ik heb de conceptpagina voor groep 1 en 2 bekeken. Daarbij heb ik een aantal praktijkvoorbeelden gegeven, maar keek ook naar de toon en de toegankelijkheid, want het moet herkenbaar zijn voor de praktijksituatie van de onderwijsprofessional. Het heeft mijn werk verrijkt. Ik vind het leuk om mijn praktijkkennis te delen. Door wetenschap en praktijkkennis te combineren, kom je tot een heel mooi concept.”
Hans geeft graag een aantal aanbevelingen voor het vormgeven van effectief reken-wiskundeonderwijs voor de eerste groepen van de basisschool.
1. Hans: “De leraar moet voldoende inzicht hebben in het kleuterrekenen. Momenteel gebeurt teveel hapsnap, rekenonderwijs moet structureel zijn. Een systematische opbouw is ontzettend van belang. Dat ontbreekt in de meeste methodes. Het is van belang in te zetten op het behalen van het 1S niveau. Uit onderzoek blijkt dat 93% 1F haalt, maar slechts 47% haalt het 1S niveau. Hiervoor moet je meer verdiepend bezig zijn. SLO heeft mooie tussendoelen geformuleerd voor groep 1. De kleuters die deze tussendoelen niet halen, blijven de hele basisschoolcarrière achterlopen met rekenen-wiskunde. Het achterblijven van voorbereidende rekenvaardigheden voor kleuters is zelfs voorspellend voor een laag wiskundecijfer in het voortgezet onderwijs.”
2. Hans: “Maak tellen belangrijk, tellen is een belangrijke voorspeller voor de ontwikkeling van rekenvaardigheid. Belangrijk is het resultatief verkort tellen, dat geleerd kan worden in de fase voordat kinderen naar groep 3 gaan. Resultatief verkort tellen houdt in dat kinderen een patroon herkennen: bijvoorbeeld als je zeven vingers opsteekt. Ze herkennen dan het beeld van 5 en kunnen doortellen met 2. De ontwikkeling hiervan begint al vroeg. Kinderen van 2 á 3 jaar beginnen getallen te herkennen. Vanaf 3 jaar gaat dat over in akoestisch tellen, denk aan 1, 2, 3, 4 hoedje van papier. Op school leren ze vanaf vier jaar asynchroon tellen. Wanneer ze vier blokken op elkaar zetten, kunnen ze dat tellen als bijvoorbeeld 1, 7, 8, blokken. Een half jaar later kan hij de vier blokken als 1, 2, 3, 4 resultatief tellen. En doen ze een blok erbij, dan weten ze dat het resultaat verandert. Vanaf 5½-jarige leeftijd kunnen ze verkort resultatief tellen. Dan kunnen ze doortellen vanaf een bepaald punt.”
3. Doe zoveel mogelijk rekentaal en rekenactiviteiten in de kleuterklassen. Dat kan zijn dat je naar het gymlokaal loopt in een rij en bekijkt hoeveel tweetallen er zijn. Of dat je ze in het gymlokaal op volgorde van groot naar klein laat staan. Maar het is ook het benoemen van aspecten in de klas. Pietje zit achter de tafel, Marietje zit op de stoel. Het zijn taalkundige componenten die in het rekenonderwijs terugkomen. Hierdoor leren kinderen om instructies goed te begrijpen.
Michelle gebruikt de informatie op de pagina’s ook in de praktijk: “Ik begeleid studenten en ik deel bronnen zoals deze themapagina’s met hen. We hadden onlangs een vraagstuk ‘hoe kun je rekenresultaten verbeteren in de onderbouw?’. We gaan daar dan samen over lezen en praten en bedenken hoe je dat vormgeeft in de praktijk. Daarom is het fijn dat het NRO werkt met onderzoekers en mensen uit de praktijk.”
Beiden raden aan dit teambreed te bespreken. Hans: “Het curriculum begint in groep 1. Bespreek hoe je doorgaande leerlijn eruit ziet tot en met groep 8.” Michelle: “Het is van belang inzicht te hebben in de ontwikkeling van kinderen, niet alleen voor jouw groep, maar over de hele schoolperiode genomen, bekijk dus als team de pagina’s.” Hans: “Belangrijk is ook de overdracht tussen jaren, zodat die doorgaande lijn meer geborgd kan worden.”
Reacties