Toetsen leerlingvolgsysteem relatief goede voorspeller eindtoetsscores basisschoolleerlingen

De toetsen uit het leerlingvolgsysteem (LVS) van basisscholen voorspellen de uitslag van de eindtoets in groep acht relatief goed. Met name de toets in groep zeven biedt een sterke indicatie van de mogelijke eindtoetsscore. Dit blijkt uit het onderzoek ‘De voorspellende waarde van toetsen uit het leerlingvolgsysteem voor de eindtoets’ van het Centraal Planbureau dat op 14 mei is gepubliceerd.

Het CPB onderzocht hoe voorspellend de toetsen uit het LVS zijn voor de scores op de eindtoets (tegenwoordig doorstroomtoets). Het onderzoek toont aan dat de voorspellende kwaliteit van het LVS toeneemt naarmate meer toetsen worden toegevoegd aan de dataset waarmee is gerekend. Vooral de toetsen die dichtbij het einde van de basisschoolperiode liggen, blijken grote voorspellende waarde te hebben, in het bijzonder de toets in groep zeven. Opvallend is dat het gebruik van slechts de drie meest recente LVS-toetsen zelfs al voldoende is voor een goede voorspelling. Voorspellingen gebaseerd op een combinatie van alle beschikbare LVS-toetsen kunnen maar liefst 75% van de variatie in eindtoetsscores verklaren. Dat is een significant hoger percentage dan voorspellingen gebaseerd op alleen achtergrondkenmerken van kinderen en scholen, zoals geslacht, opleiding en inkomen van de ouders, migratieachtergrond en de regio en onderwijsachterstandsscore van de school waarop de leerlingen zitten. Deze gegevens verklaren gezamenlijk slechts 16% van de variatie in eindtoetsscores. 

Specifieke groepen

Het onderzoek laat ook zien dat voorspellingen minder nauwkeurig zijn voor bepaalde groepen leerlingen, met name aan het begin van het basisonderwijs voor kinderen uit gezinnen met een lagere sociaal-economische status en voor kinderen met een migratieachtergrond. Echter, deze verschillen verdwijnen naarmate de basisschoolperiode vordert. Daarentegen neemt het verschil in voorspelkwaliteit tussen meisjes en jongens juist toe in de loop der jaren, waarbij de eindtoetsscores van meisjes beter te voorspellen blijkt. 

Achtergrond onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Basisscholen werken verplicht met een leerlingvolgsysteem. Hiermee houdt de school de voortgang en resultaten bij van individuele kinderen, maar ook van de groep van het kind en van de school. De LVS-gegevens bieden ook kansen om onderzoek te doen naar de efficiëntie en kansengelijkheid van het onderwijssysteem en het onderwijsbeleid te evalueren. 

Lees het volledige onderzoek op de website van het CPB: https://www.cpb.nl/de-voorspellende-waarde-van-toetsen-uit-het-leerlingvolgsysteem-voor-de-eindtoets