Thematisch werken met Nieuwsbegrip: zo doe je dat

Enthousiaste leerkrachten, enthousiaste leerlingen

Wat doe je als er in het team verschil van inzicht is over het leesonderwijs? Dan zorg je dat de neuzen weer dezelfde kant op gaan wijzen. En zo kwam het dat leesspecialist Geert Vermeegen een trainingsmiddag verzorgde bij OBS de Pioniers in Amstelveen. Hoe zag de middag eruit en wat heeft het de school gebracht?   

Hoe je goed met Nieuwsbegrip kunt werken, was in een eerdere training op OBS de Pioniers al aan bod gekomen. Nu was het team bezig met vragen als: hoe kunnen we onze leerlingen helpen met actief lezen? Hoe kunnen we de andere tekstsoorten inzetten? En hoe kunnen we vakoverstijgend, thematisch met Nieuwsbegrip werken?

Net zoals leerlingen het ervaren

Wie een training van Geert volgt, kan heel veel interactie verwachten. “Ik ontwerp mijn trainingen zo, dat leerkrachten de volgende dag precies hetzelfde kunnen doen”, vertelt Geert. “Dat betekent dat zij ook een soortgelijke ervaring opdoen als de leerlingen. Het is mooi om te merken hoe snel je kennis kunt uitwisselen.” Gaandeweg ontdekten de leerkrachten dat het goed is om de lessen anders voor te bereiden, zodat zij inhoudelijk zijn voorbereid op vragen van leerlingen. “Als je de les pas opent in de klas, in aanwezigheid van de leerlingen, dan ben je te laat”, legt Geert uit. “Je kunt er veel meer uithalen als je je eerst goed verdiept. Lees je in. Raadpleeg bronnen.”

3 tips voor thematisch leesonderwijs

1. Vergroot de achtergrondkennis
   Gebruik teksten over hetzelfde onderwerp uit het Nieuwsbegrip Archief of uit de directe omgeving van de leerlingen.
2. Kies verschillende perspectieven
   Gebruik diverse tekstsoorten en laat hiermee een onderwerp op meerdere manieren bekijken. 
3. Zet in op leerlingbetrokkenheid
   Discussies helpen de leerlingen verbanden te leggen tussen verschillende vakken en de wereld.

Nieuwsbegrip-technieken voor andere tekstsoorten

Nadat het team de nieuwe SLO-doelen heeft bekeken, stuurt Geert iedereen de school in om een andere tekstsoort over een bepaald onderwerp uit te zoeken. De opdracht: bedenk een kritische leesvraag, passend bij de kerndoelen. Vervolgens plaatst iedere leerkracht de andere tekstsoort in het midden van het A3-werkblad voor actief lezen. Deze aanpak bleek voor het team nieuw te zijn. “Toch zit dat gewoon in de methode”, vertelt Geert. “En dat kan iedere leerkracht morgen gewoon gaan doen. Alles wat leerkrachten nodig hebben voor actief lezen is in de school aanwezig.” Bevlogen duikt Geert al modelend in vragen als: welke jeugdliteratuur zou jij koppelen aan leesonderwijs? Welke Nieuwsbegrip-teksten zou jij koppelen aan je zaakvakken? En wat zou er gebeuren als je het spannendste deel van een boek alvast verklapt? 

Spannend, interessant, afwisselend

Richard Bloos is één van de leerkrachten van OBS de Pioniers. “We zien dat de Nieuwsbegrip-aanpak werkt bij onze populatie, die voornamelijk bestaat uit NT2-leerlingen”, vertelt Richard. Hoe kijkt hij terug op de training? “Die interactieve aanpak, dat was zo leuk. We hebben geleerd hoe we de technieken van Nieuwsbegrip kunnen combineren met andere tekstsoorten. We moesten bijvoorbeeld een bladzijde uit ons favoriete boek op een A3 plakken, en er dan een Nieuwsbegrip-oefening mee doen. We hebben ook veel aandacht besteed aan tekstpromotie. Zoek in één minuut een tekst die je leuk vindt, en bedenk drie sleutelvragen. Maak een pitch voor elkaar over een boek in vijf woorden. Dat werkte heel goed. Het was echt actief lezen, op een spannende, interessante en afwisselende manier.”

Een en al inspiratie

OBS de Pioniers is al langer bezig om hun leerlingen enthousiast te maken voor lezen. “We hebben een bibliotheek op school”, vertelt Richard. “We werken groepsdoorbroken en hebben voor elke minibouw een boekenkist, die aansluit op de twaalf thema's van onze methode voor wereldoriëntatie. In het archief van Nieuwsbegrip zoeken we ook altijd naar teksten die passen bij die thema's. We weten nu ook hoe we de andere tekstsoorten in de thema's optimaal kunnen inzetten.” Iedere week besteedt het team een uur aan leesonderwijs, een kwartier langer dan voorheen. “Door deze extra tijd kunnen we nog beter aan de vaardigheden werken. We hebben nu meer handvatten om te laten zien dat lezen ook fantastisch leuk kan zijn. En dat je enorm kunt variëren met werkvormen. Het kan heel simpel zijn. Eigenlijk kun je met alles werken aan begrijpend lezen. Het team is heel enthousiast en gemotiveerd. We houden wat we hebben geleerd dan ook levend in de bouw- en teamvergaderingen.”