Rekenachterstanden voorkom je met elke dag automatiseren

De versterking van basisvaardigheden rekenen gaan, in PO, PrO en VO, ook over de rekenautomatisering. De wetenschap toonde het belang van automatiseren, de afhankelijkheid tussen rekenbewerkingen en het onderhoud ervan al in 2014 aan. Door onvoldoende aandacht (en lockdowns) is de rekenautomatisering op veel scholen niet op orde. Dat belemmert het onderwijs in ‘hogere’ rekenbewerkingen. Dit artikel helpt scholen verder. 

Automatiseren duurt langer dan we denken!

Automatiseren is het vlot en snel, op tempo, binnen 4 à 5 seconden kunnen oplossen van basale rekenbewerkingen. U en ik kunnen dat feilloos. We vergeten zomaar dat automatiseren bij leerlingen lang kan duren en om onderhoud vraagt. Zo doen leerlingen in groep 3 er makkelijk 10 maanden over om het ‘splitsen van getallen’ vlot en snel onder de knie te krijgen! Een rekenvaardigheid die je de rest van je leven nodig hebt. En de sprong(en) over het tiental worden in de bovenbouw PO, in het PrO en ook in delen van het VO nog onvoldoende op tempo beheerst.

Ondertussen gaan de rekenmethoden gewoon verder met het volgende hoofdstuk. ‘Extra oefening’ helpt voor een deel van de leerlingen, maar een groot aantal leerlingen bouwt forse rekenhiaten op, en zij hebben niets aan extra oefening, zij hebben 4x per week remediëring nodig. Terug naar de basis, terug naar de rekenbewerkingen in de lagere steenlagen (zie uitleg Rekenmuurtje). Het Rekenmuurtje van Bareka helpt bij het krijgen van deze inzichten.

foto: De donkergroene stenen in het Rekenmuurtje van Bareka zijn drempel- of speedstenen.

De onderbouwing van het Rekenmuurtje

Aan de universiteit van Groningen (RUG 2008-2014, Danhoff c.s.) werd aangetoond dat bij bepaalde rekenbewerkingen het niet voldoende is dat leerlingen deze ‘beheersen’, maar dat het gaat om temporekenen. Zij introduceerden daarbij de termen ‘power’ en ‘speed’ van het rekenen. En bouwden met alle rekenbewerkingen het inmiddels overal bekende Rekenmuurtje. Alle donkergroene (drempel)stenen moet een leerling op tempo, met speed, kunnen oplossen. En stenen in de onderliggende lagen die 
niet op tempo beheerst worden, belemmeren de rekenbeheersing, de power, van de stenen in lagen er boven. Met die inzichten werken inmiddels 1000-den scholen. Met als grote opbrengst: ze weten dan ook waar rekeninterventies nodig zijn! Hiervoor gebruiken ze de online rekentoetsen van Bareka.

Wat is preventief automatiseren?

Een sterk groeiend aantal scholen kiest voor 4x in de week ‘preventief’ automatiseren. Preventief is een raar woord in deze, maar het doel is duidelijk: grote achterstanden in de automatisering voorkomen en rekening houden met het belang van ‘onderhoud’ van de automatisering. Scholen doen dat naast hun rekenmethode in de groepen 3,4 en 5. En dat kost dan 15 minuten per dag. De resultaten zijn veelbelovend. De kansrijke oefenprogramma’s van Rekensprint worden hiervoor gebruikt, maar er zijn ook keuzen met rekenspellen of bijvoorbeeld Rekenvlot te maken. Als de automatiseringsoefening maar elke dag plaatsvindt!

En wat kunnen PrO en VO hiermee?

Bareka biedt ook een speciale versie voor PrO en VO-scholen. Zo zie je precies waar deze leerlingen struikelen. En Rekensprint Online biedt ook hen gerichte mogelijkheden om op ‘power’ te remediëren en op ‘speed’ te oefenen tot en met 1F. Omdat daar de basis van het rekenen en automatiseren gelegd wordt, is de herhaling en remediëring in het PrO en VO zeer actueel. 

Meer weten?

Ga naar bareka.nl voor meer informatie over Bareka. Ga naar www.rekensprint.nl voor meer informatie over preventief automatiseren, en over remediëren met de oefenprogramma’s Start, Basis, Extra en 1F. Of volg gericht een voorlichtingswebinar: kijk dan op www.schoolsupport.nl/webinars. VO- en PrO scholen kunnen hun vraag ook mailen naar service@schoolsupport.nl.

Onderzoek door UVA naar Rekensprint

In 2022 is Rekensprint als ‘kansrijke rekeninterventie’ geselecteerd door NWO/NRO. De UVA start komend schooljaar met wetenschappelijk onderzoek naar de inzet van 
de 40-weken RT-oefenprogramma’s Start, Basis, Extra en 1F die in PO, PrO en ook in delen van het VO gebruikt worden als remediëring.
Rekensprint is als effectieve remediërende interventie al veel langer bekend op scholen en in RT-praktijken. Door de komst van Rekensprint Online is het mogelijk om grote aantallen leerlingen, begeleid en zelfstandig de juiste rekeninterventies aan te bieden. Bij voorkeur nadat je in Bareka hebt vastgesteld waar een leerling is vastgelopen. 
Rekensprint helpt ook met haar adviesfunctie om de juiste rekeninterventie te kiezen. 

Lees meer op: www.schoolsupport.nl/rekensprint

Dit artikel is verschenen in PrimaOnderwijs nr. 1 'Basisvaardigheden'