Bezig met laden...
Online flirten, oftewel sexting is leuk. Het is onderdeel van de seksuele ontwikkeling van jongeren, net als de fysieke ontdekkingsreis die zij maken. Uit een groot landelijk onderzoek blijkt dat 1 op de 8 jongeren het afgelopen halfjaar een sexy foto of video van zichzelf naar iemand heeft verstuurd. Het is wel handig om daarin spelregels af te spreken. Respect en privacy zijn hierbij belangrijk. Dat vindt Marianne Jonker, senior programmamedewerker seksueel geweld bij Rutgers. Zij adviseerde bij de ontwikkeling van de les ‘Online flirten’ van het gratis lesprogramma Online Masters.
“Sexting is het maken, delen en sturen van seksueel getinte foto’s, berichten of video’s, die je in vertrouwen met elkaar deelt. Het is een privéaangelegenheid, waarbij het jezelf en een ander ontdekken een grote rol speelt”, legt Marianne uit. “Jonge mensen doen dit omdat het leuk en spannend is. Zeker wanneer zij een prille relatie hebben of een relatie op afstand. Sexting biedt ruimte om te experimenteren.”
Daarin gaat heel veel goed. Maar bij 2 tot 4 procent gaat het mis en is er sprake van online seksueel grensoverschrijdend gedag. Dan wordt zonder toestemming een foto doorgestuurd of wordt bijvoorbeeld een foto naar een persoon gestuurd die verkeerde intenties heeft, denk hierbij bijvoorbeeld aan iemand die pedoseksueel is. Daarom is begeleiding bij een gezonde ontwikkeling op het gebied van sexting heel belangrijk.
Taboe
“Wanneer iets mis gaat, verschillen de gevolgen per persoon. De ene maakt zich er niet zo druk over. Die heeft zoiets van ‘ik stond er toch goed op?’, terwijl een anders leven in puin kan liggen door schaamte die tot zelfmoord kan leiden.” Om te kunnen dealen met de gevolgen van grensoverschrijdend gedrag van een ander, is de omgeving van een slachtoffer ook van belang. “Je ziet nog regelmatig victimblaming en dat gebeurt vaak onbewust. Er zijn mensen die het slachtoffer ‘dom’ noemen, terwijl de dader uiteindelijk iets heeft gedaan dat strafbaar is. Daarbij ligt er een taboe op naakt. Een blootfoto zou eigenlijk niet iets moeten zijn om je voor te schamen, het is iets dat twee mensen delen in vertrouwen en dat vertrouwen hoort niet beschaamd te worden.”
Een slachtoffer van online seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft op dat moment alle steun nodig. “Ook de hoeveelheid steun is per persoon verschillend. Je hoeft het niet groter of juist kleiner te maken dan dat het is voor de persoon in kwestie. Zeg dat je het slachtoffer steunt en vraag wat diegene nodig heeft.”
Het is belangrijk dat sexting onderdeel is van seksuele voorlichting. “Binnen een veilige school-omgeving kunnen jongeren leren wat de spelregels zijn. Hiermee worden niet tips als ‘sexting kun je beter niet doen’ of ‘zet in ieder geval niet je hoofd erop’ bedoeld. Op die manier wordt sexting als iets negatief neergezet.”
Afspraken waarover leerlingen worden voorgelicht:
- Check bij de ander of het ok is als je een foto stuurt
- Spreek af dat ongevraagd delen niet ok is, het is een privéaangelegenheid
- Heb je twijfels, doe het dan niet
- Geef je wensen en grenzen aan
- Zorg dat je weet met wie je samen aan sexting doet
- Heb respect voor jezelf en de ander
- Praat erover als er toch iets mis gaat
Ook het bespreken van gendernormen is van belang. Gedrag van jongens en meiden moet je hetzelfde beoordelen. “Er wordt soms nog anders aangekeken tegen een jongen die een dickpic stuurt dan tegen een meisje die een naaktfoto deelt met haar vriend(in), ook door leerkrachten. Gelukkig is dat al wel aan het veranderen.”
Daarnaast is het noodzakelijk dat slachtoffers weten waar hij of zij terecht kunnen. “Er kan tegenwoordig best veel. Foto’s kunnen vaak wel verwijderd worden en je kunt melding maken van wat jou is overkomen bij organisaties die helpen. Dat kan ook anoniem.”
De nieuwe les ‘Online flirten’ van Online Masters is een combinatie activerende opdrachten en duidelijke voorlichting. Leerlingen krijgen veel ruimte om in gesprek te gaan en samen te praten over sexting. De nadruk ligt niet op de risico’s, maar op een gezonde ontwikkeling.
"Mij overkomt dat niet"
Marianne: “Hou het positief en leg het accent op veilig online flirten. Wanneer je de voorlichting inricht op waarschuwingen, heeft dat minder effect. Leerlingen denken al snel ‘mij overkomt dat niet’, tot ze verliefd worden. Wanneer je merkt dat victimblaming voorkomt in de klas, bijvoorbeeld bij als ‘hiervoor ben je op school toch gewaarschuwd’, ‘zie je wel’ en ‘dom van jou’, grijp je in.”
De les ‘Online flirten’ sluit aan bij de belevingswereld van de leerlingen. “Zij zitten in de leuke en belangrijke fase van ontdekken en met goede voorlichting bied je ze goede handvatten om deze ontdekkingsfase gezond in te gaan. Op die manier begeleid je ze naar de wetenschap waar hun wensen en grenzen liggen en hoe ze hun eigen veilige en gezonde keuzes kunnen maken. En fouten maken hoort erbij, daar leren ze ook van. Maar degene die een foto zonder toestemming deelt, is degene die verkeerd bezig is, niet de maker en verzender van de foto. Sexting is leuk, doorsturen niet.
De les is geschikt voor de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van het voorgezet onderwijs. Aanmelden is gratis en kan via onderwijsinformatie.nl/onlinemasters.
Over de les ‘Online flirten’
Online Masters is een gratis lesprogramma (bestaande uit 19 verschillende lessen) waarmee de
digitale vaardigheden van leerlingen verbeterd wordt, zodat ze vaardig, veilig en bewust online gaan.
De les ‘Online flirten’ is een nieuw les binnen Online Masters. Hierbij gaan leerlingen, aan de hand van vragen, stellingen en casussen, in gesprek met elkaar en ontwikkelen zo bewustwording. Ook krijgen ze uitleg over wat ze kunnen doen als het mis gaat. Bij de les hoort een praktische handleiding die tips bevat voor een goede voorbereiding en een brief om ouders/verzorgers te informeren over de insteek van de les.
Reacties