Alle kinderen in Nederland moeten kunnen spelen én leren op een groen en gezond schoolplein. Om dit te bereiken, heeft directeur Jan Dijstelbloem van IVN Natuureducatie dinsdag 16 januari de petitie ‘Alle schoolpleinen gezond en groen in 2030’ aan de commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in de Tweede Kamer overhandigd.
Met de petitie, die 15.677 keer is ondertekend, en mede wordt gesteund door ruim twintig maatschappelijke organisaties roept IVN het rijk op om landelijk de regie te pakken wat betreft de aanpak van schoolpleinen. Bij de overhandiging pleitten ook tv-boswachter Tim Hogenbosch (KRO-NCRV) en drie leerlingen van de Zuidwalschool in Den Haag voor het belang van groene schoolpleinen.
Momenteel heeft zo’n zestig procent van de basisscholen in Nederland een saai, betegeld, ongezond schoolplein, zo blijkt uit onderzoek van IVN. Op zomerse dagen is het op deze pleinen vaak te heet om buiten te spelen en bij hevige regenval, zoals de afgelopen maanden veelvuldig het geval was, is er al snel sprake van wateroverlast en staan de pleinen blank. Dat moet anders. Terwijl het onderwijs zelf en ook de huisvesting van scholen met grote regelmaat op de politieke agenda staan, blijft het schoolplein een ondergeschoven kindje. En dat terwijl het merendeel van de pleinen verre van klimaatbestendig is.
Onderzoek, onder andere door dr. Jolanda Maas van de Vrije Universiteit, toont al jaren het belang aan van groene schoolpleinen. Deze zorgen voor blijere, gezondere kinderen en betere leerprestaties. Op natuurrijke pleinen ervaren kinderen minder stress en vertonen minder competitief gedrag. Ook kunnen leerkrachten hier fijn buiten les geven. Bovendien zijn groene schoolpleinen van groot belang voor de biodiversiteit. Veel soorten vogels, vlinders en andere insecten staan met name in stedelijk gebied onder druk en hebben dus baat bij een stukje natuur in de versteende stad.
Grote verschillen per provincie
IVN hamert bij provinciebesturen al een aantal jaar op de hoognodige vergroening van schoolpleinen. Mede dankzij actieve provinciebesturen zijn met name in Noord-Brabant en Overijssel de afgelopen vier jaar een flink aantal schoolpleinen op de schop gegaan, maar in de meeste provincies is nog weinig gebeurd. ‘Vooral kinderen die opgroeien in versteende stadswijken – dat kan in Noord-Holland zijn, maar ook in Limburg – brengen hun pauzes dag in dag uit door op fantasieloze, vrijwel volledig betegelde schoolpleinen. Dat is heel spijtig, want zij komen sowieso al nauwelijks in aanraking met natuur,’ aldus IVN-programmamanager Vincent van der Veen. ‘Dit schept een vorm van ongelijkheid. Voor kinderen die met hun ouders op een flatje wonen in een wijk waar nauwelijks groen te vinden is, maakt een groen schoolplein dat buiten schooltijden wordt opengesteld voor de buurt echt het verschil. Daarvan zijn inmiddels enkele mooie voorbeelden en dat gun je ieder kind.’
Landelijke regie
Met de overhandiging van de petitie hoopt IVN de verschillende partijen in de Tweede Kamer ervan te overtuigen dat er landelijk regie moet worden gepakt als het gaat om vergroening van schoolpleinen. Zo zou een groen, gezond schoolplein bijvoorbeeld bij nieuwbouw als directe vereiste moeten worden opgenomen.
Maatschappelijke organisaties
De petitie ‘Alle schoolpleinen gezond en groen in 2030’ wordt door diverse maatschappelijke organisaties ondersteund. Dit zijn onder andere KRO-NCRV, Jantje Beton, Vogelbescherming Nederland, Natuur en Milieu en de Jonge Klimaatbeweging.