Bezig met laden...
Lezerscommunity Hebban.nl vierde in mei dit jaar haar tienjarig bestaan. Wat de meeste van de ruim driehonderdduizend leden waarschijnlijk niet weten is dat de mensen achter Hebban ook heel hard werken aan een succesvolle spin-off van het populaire platform voor het voortgezet onderwijs: Hebban in de Klas.
Hebban in de Klas werd ontwikkeld in samenwerking met Stichting Lezen naar een idee van Emma Kustermans, destijds leraar Nederlands in opleiding. Zij ontdekte de behoefte aan een omgeving waarin ze meer inzicht zou kunnen krijgen in het leesgedrag van haar leerlingen, maar bovenal een omgeving waarin leerlingen elkaar kunnen helpen aan leestips, zodat leesenthousiastelingen - er zitten er in elke klas altijd wel een paar - juist ook de niet-lezers inspireren met de boeken die zij leuk vinden. “Als je als docent Nederlands de hoop al hebt opgegeven dat je leerlingen lezen ook leuk kunnen vinden, dan klinkt het natuurlijk bijna als sciencefiction”, vertelt Hebban-bedenker Sander Verheijen. “Toch is het allesbehalve dat. We zijn nu tweeënhalf jaar onderweg en zien al van alles gebeuren in de klassen waar het actief gebruikt wordt.”
Mini-lezerscommunity’s
Hebban in de Klas is feitelijk een besloten mini-lezerscommunity voor de klas met dezelfde onderdelen die Hebban.nl zo populair hebben gemaakt, te beginnen met de digitale boekenplanken waarop leerlingen de boeken kunnen zetten die ze hebben gelezen of graag nog willen lezen.
“Het verzamelen van boeken, of eigenlijk leeservaringen, is een eerste stap om lezen voor jezelf belangrijk te maken. Door dat overzicht ben je ineens een lezer, of het er nou vijf of vijftig zijn. Het vertelt iets over je. Daarom is dát ook onze eerste tip aan docenten die met Hebban in de Klas beginnen”, zegt Verheijen. “Vraag je leerlingen te grasduinen door de boekendatabase en de boeken die ze ooit (met plezier) hebben gelezen te verzamelen. Het levert een ongelooflijke bron van leer-, les- en leesmateriaal op.”
Uitdaging
Een ander belangrijk onderdeel van Hebban in de Klas is de klassenchallenge, een gezamenlijk leesdoel voor het schooljaar voor de hele klas. Een klein stukje gamification in het lezen. “Er zullen docenten zijn die bij het horen van dat woord misschien meteen afhaken”, zegt Verheijen. “Maar onze ervaring leert dat het afvinken van lijstjes een enorm positief effect heeft op gestelde doelen. De klassenchallenge zorgt voor een gedeelde verantwoordelijkheid. Elke leerling moet zijn of haar deel van de challenge vervullen om met elkaar de eindstreep te halen.”
Dat een uitdaging helpt blijkt uit de Hebban Reading Challenge die in 2016 voor het eerst werd georganiseerd en jaarlijks steeds meer deelnemers meer boeken weet te laten lezen. Onderzoek wijst uit dat het enthousiasmerend werkt, dat het helpt om meer tijd te maken voor lezen en dat er daadwerkelijk meer boeken gelezen worden.
Peer-to-Peer
De belangrijkste functie van Hebban in de Klas is het laagdrempelig mogelijk maken van peer-to-peer-aanbevelingen. Leerlingen die elkaar actief, maar ook passief, helpen aan boekentips. Docent Emma Kustermans ziet in haar eigen klassen dat het werkt. “Doordat leerlingen van elkaar kunnen zien wat ze hebben gelezen, komt het gesprek over boeken op een ongedwongen manier op gang. Daarnaast kom je er soms achter dat leerlingen van wie je niet had verwacht dat ze vaak zouden lezen, dat toch blijken te doen! Dat is superleuk om te zien.” Niet alleen leerlingen inspireren elkaar, in de gloednieuwe inspiratie-omgeving voor docenten kunnen ook zij onderling leestips, themalijsten en opdrachten uitwisselen. Zo kan een docent een lijst met boeken over sterke vrouwen of literaire prijswinnaars aanbieden aan docenten op dezelfde school of aan alle docenten die gebruikmaken van Hebban in de Klas.
Sander Verheijen: “We staan nog aan het begin van de kruisbestuiving van kennis en enthousiasme onder leraren Nederlands. Onze redactie zorgt er daarnaast voor dat er wekelijks nieuwe actuele themalijsten worden toegevoegd en dat lesmateriaal geschikt gemaakt wordt voor het platform.”
3 elementen van motivatie
- Autonomie: je mag helemaal zelf weten wat je laat zien;
- Competentie: je laat zien dat je leest en dat je het kunt;
- Verbondenheid: je deelt je ervaring met de klas en je helpt elkaar het gezamenlijke leesdoel te bereiken.