Boekrecensie 'Wat echt werkt'

Dit boek is geschreven voor leerkrachten met leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Het biedt een aantal strategieën die een combinatie zijn van ‘wat werkt’ vanuit de wetenschap met ‘waarom’ het echt werkt. 

‘Wat echt werkt’ bestaat uit drie delen. In het eerste deel worden de pijlers, waarop de strategieën zijn gebaseerd uitgebreid uitgelegd. Het is een vrij wetenschappelijk deel, waar wordt ingegaan op onderzoek en op begrippen die ten grondslag liggen aan de in deel II genoemde strategieën. Voorbeelden van deze begrippen zijn: het dodo-effect, het executieve systeem en toxische stress. In deel III wordt uitgelegd hoe wetenschappelijke bevindingen kunnen worden vertaald naar de praktijk.

Het meest interessante is deel II. Deel II bestaat uit 29 strategieën, die jij in je onderwijs van alledag kunt toepassen. De strategieën zijn wetenschappelijk onderzocht en hebben effectief bewezen het onderwijs aan leerlingen met extra onderwijsbehoefte te verbeteren. Het doel van dit boek is om jou als leerkracht te helpen om deze leerlingen zo effectief mogelijk te laten leren. 

De strategieën in deel II zijn onderverdeeld in 4 categorieën: gedrag, sociaal, cognitief en gemengd. Elk hoofdstuk binnen deze categorieën beslaat één strategie en is hetzelfde opgebouwd:

• Uitleg van de strategie

• De achterliggende gedachte

• De praktijk

• Het bewijs

• Risico’s

• Conclusie

• Suggesties om meer erover te lezen

Als voorbeeld bespreken we hier strategie 2: Oefen en herhaal.

• Uitleg van de strategie: Het onthouden van nieuwe  informatie, concepten en vaardigheden vraagt vooral  om veel gelegenheid om te oefenen;

• De achterliggende gedachte: De strategie oefen  en herhaal bouwt voort op uitvoerige literatuur over het spreidingseffect, waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1885;

• De praktijk: Zorg o.a. voor veel succeservaringen  met oefenactiviteiten;

• Het bewijs: Volgens de analyse van Howard-Jones,  werkt het spreidingseffect bij alle leeftijden en zowel  in PO als VO;

• Risico’s: Er moet eerst begrip van de inhoud zijn  en niet zomaar informatie gestampt worden;

• Conclusie: Oefen en herhaal behoort tot de  cruciale elementen van het leren;

• Suggesties om meer erover te lezen:  McCrea – Memorable teaching 2017

Andere voorbeelden van strategieën:

 - Strategie 11: Schoolcultuur

- Strategie 18: Leesbegrip

- Strategie 26: Vroege interventies

De conclusie mag zijn, dat dit een stevig en pittig staaltje vakliteratuur is. Op veel lerarenopleidingen behoort het al tot de verplichte literatuur. Het brengt je als leerkracht al lezend terug naar de basis van het onderwijs. Hoewel de meeste leerkrachten vooral praktisch zijn ingesteld, biedt dit boek naast praktische handreikingen, ook de wetenschappelijke onderbouwing van het ‘waarom’. Op scholen wordt namelijk regelmatig de vraag gesteld waarom we doen wat we doen. Dit boek geeft op die vragen antwoord!