‘Aansprekend en functioneel aanbod taalonderwijs van groot belang’

Pit, de nieuwe taal- en spellingmethode van ThiemeMeulenhoff voor groep 4 tot en met 8, zit basisschool De Ark als gegoten. Marije Baan, Janneke Kleijer en Robertjan de Wilde, respectievelijk leerkracht en taalspecialist in opleiding, IB’er en schooldirecteur van de christelijke basisschool uit Zwolle, vertellen over de kracht van Pit.

Het drietal begint echter met de eigen visie op taal- en spellingonderwijs. “Vanzelfsprekend”, zegt Baan beslist. “Elk onderwijsteam zal namelijk eerst zelf een heldere visie voor ogen moeten hebben. Daarna kan men kijken waar men staat, doelen stellen en een werkwijze kiezen om de ambities te verwezenlijken.” Uiteraard speelt de wet PO een voorname rol en komen kerndoelen en referentieniveaus aan bod, geeft Baan toe. Maar: “Bij het opstellen van een doordachte leerlijn die door de hele school eenvoudig kan worden toegepast, heeft de school veel ruimte. Wij kiezen voor een leerplan dat bij de school past en eenvoudig en overzichtelijk door de jaren heen is te hanteren.”

Cruciaal

De Wilde vult haar aan: “We zien taalonderwijs niet los van ons bredere aanbod: onze leerlingen leven en leren in de 21ste eeuw en groeien op in een complexe en digitale maatschappij die voortdurend in beweging is. Dat vraagt om digitale vaardigheden maar ook om leren van en met anderen, leren samenleven, samen betekenis geven aan de wereld. Geletterdheid blijft daarbij van cruciaal belang en zal dat blijven doen in de samenleving. Het is voor de leerlingen daarom van groot belang dat taalonderwijs op een aansprekende en functionele manier wordt aangeboden.”

Veelzijdig

Ieder kind is anders, leert op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo, weet Kleijer als geen ander. “De Ark streeft er nadrukkelijk naar om zoveel mogelijk onderwijs op maat te kunnen bieden aan de leerlingen, die op hun beurt verantwoordelijkheid nemen en zelf een actieve rol hebben in het leerproces. De leerkracht heeft door de jaren heen een meer begeleidende rol gekregen in de klas, is veelzijdiger geworden. Pit sluit daarop aan. Enerzijds is er het directe instructiemodel (wij gebruiken het EDI-model) vol oefening en herhaling, met daarbij levensechte leersituaties en aansprekende voorbeelden. Aan de andere kant, of juist daarom, kunnen de kinderen zelfstandig en op eigen niveau en tempo aan de slag.” En zo komen de kwaliteiten van Pit ter sprake. Het is Planmatig: voor iedere taaltaak een strategie en stappenplan. Het is Interactief: volgens het directe instructiemodel voor uitvoerend en strategisch handelen, ondersteund door spelend en bewegend leren. Tenslotte de T van Transfer: taal krijgt betekenis wanneer het waarom van regels en opgaves duidelijk is, en is toe te passen op andere vakken. Het team van De Ark wil maar wat graag haar eigen ervaringen aandragen. De Wilde: “Volgens ons onderscheidt het zich echt door de extra mogelijkheid tot projectmatig werken. Zo ontstaat er ruimte om taal makkelijker te koppelen aan de vakken en thema’s die ook toepasbaar zijn bij de vakken van wereldoriëntatie. Daarbij kunnen dan ook weer passende teksten worden gevonden die ingezet worden om de vaardigheden rondom begrijpend lezen aan te leren. Bovendien is het fijn dat bij Pit Spelling gebruik wordt gemaakt van de didactische uitgangspunten van José Schraven. Dat de leerlingen hierbij (voornamelijk in groep 4 en 5) nog de klank-gebaren kunnen gebruiken, is alleen maar ondersteunend. Tevens is het fijn dat er specifiek aandacht is voor het toepassen van vormen van spelend en bewegend leren.”

Enthousiast

Baan voegt toe: “Een schoolteam denkt al snel aan zaken als effectiviteit, een logische opbouw, leerlijnen en differentiatie, maar kinderen kijken heel anders tegen taalonderwijs aan. Onze leerlingen vinden het vooral fijn dat er bij spelling slechts een spellingcategorie per week centraal staat. Ze ervaren houvast. Bovendien moet leren voor hen leuk zijn. Puur didactisch bekeken is dat ook een sterk argument: onderzoek laat keer op keer zien dat leren met plezier, uitdaging en nieuwsgierigheid de leercurve zeer positief beïnvloedt. Pit biedt afwisseling, plezier met coöperatieve werkvormen en stimulerende opdrachten en filmpjes. Daar worden de leerlingen enthousiast van.”

Begeleiding

De Ark werkt sinds begin van dit schooljaar met Pit. “Hoe mooi ook, werken met een nieuwe methode brengt altijd uitdagingen met zich mee, al is het maar vanwege gewenning aan de oude werkwijze. Maak daarom in de jaarplanning ruimte voor momenten om samen met collega’s Pit te bespreken en te evalueren. Stel een leerteam aan dat specifiek met alles rondom de implementatie van de nieuwe methode bezig kan,” beveelt De Wilde aan. “Gelukkig is de begeleiding vanuit ThiemeMeulenhoff heel waardevol,” meent Kleijer, waarop Baan instemmend knikt. “Er is een zeer korte lijn tussen school en adviseur bij wie je terecht kunt met allerlei praktische zaken die vaak op korte termijn opgelost moeten worden of aandacht nodig hebben. Daarnaast loopt een duurzaam en inhoudelijk traject voor de lange termijn, een implementatietraject dat we van tevoren samen met ThiemeMeulenhoff hebben vastgesteld. Hierdoor weet je als school dat er op gezette tijden ruimte is om echt inhoudelijk over het gebruik van de methode te spreken, passend bij de gewenste werkwijze van de school. Dat is zeer aan te raden, want door die constante bewustwording kun je steeds meer uit de methode Pit halen.”

Meer weten over de kracht van Pit? Kijk op www.thiememeulenhoff.nl/pit.